Gris’i Neden Çok Sevdim?

Aslında Gris’i ne kadar sevdiğimi, beni kendisine nasıl hayran bıraktığını incelemede anlatmıştım esasen. Lakin benim için o da yetmedi. Sonra ne vakit bu oyunla ilgili bir haber olsa, tekrar tıpkı heyecanla oyunu anlatmak istediğimi fark ettim. Hazır artık bir de yeni platformlara taşınırken, bir defa daha kendisine duyduğum hayranlığı sizlerle paylaşayım istedim.

Anlatmaya başlamadan önce bir spoiler uyarısı yapayım, âdet yerini bulsun. Ancak bu oyunda aslında spoiler olarak görülebilecek çok da bir şey yok. Zira aslında öyküsü de yaşattığı deneyim de bireye özel olabilecek oyunlardan birisi Gris. Aslında beni en çok etkileyen yanlarından birisi de bu oldu. O yüzden, gönül rahatlığıyla giriyorum mevzuya; hazır mısınız bu seyahate?

“Kaç gecenin çölüdür bu ayrılık?”

Kimileri direkt anlatılan öyküleri sever, bazıları dolaylı anlatımları tercih eder, bazıları her ikisinden de hoşlanır. Ben öykünün kendisini sevenlerdenim, nasıl sunulursa sunulsun. Yeri gelir her şey gözümüzün önünde olup biter, yeri gelir eşeleye eşeleye keşfederiz; bana her ikisi de uyar. Kâfi ki; uygun bir öykü, hoş bir halde sunulmuş olsun.

Bazen muhakkak meçhul bir kıssa kelam mevzusudur; ne olup bittiğinden emin olmak çok zordur. Hatta vakit zaman o denli kıssalara denk geliriz ki; okuyana, izleyene, deneyim edene nazaran biçim alır, yine yazılır. Bu çeşit öyküler; okur/izleyici/oyuncu için kendi aksini gördüğü birer ayna üzere görev üstlenebilirler yahut kişinin farklı ruh hallerinde farklı manalar yükleyebildikleri birer ayna. Yahut, kişinin dilediğince biçim verebildiği bir hamur.

İşte Gris de tam olarak bu türlü bir deneyim vadediyor bizlere. Evet, ortada bir kıssa var, lakin müphem, aşikâr bilinmeyen bir şey. Onu manalandırmak biz oyunculara düşüyor. Biz bu heybeye ne yüklersek, seyahat boyunca o gelecek bizlerle.

Oyunun çabucak başında tanıştığımız genç kızımız, Gris’imiz, sesini kaybediyor. Daha doğrusu ondan sesini soluğunu alan, dünyasının renklerini soldurup onu siyah ile beyaza, siyah ile beyaz ortasında savrulan bir çöle hapseden bir kayıp yaşıyor. Bu seyahat; o kayıp sonrasında Gris’in yürüdüğü yolların, aştığı mahzurların ve en nihayetinde sesine ve rengine kavuşmasının kıssa edildiği bir tablo.

İşte bu acıyı, hüznü, alışmayı, yüzleşmeyi, barışmayı, uzlaşmayı ve dahasını anlatan bu tablo insanın yüreğine dokunacak cinsten bir kıssa, kesinlikle yaşanması gereken bir deneyim bana soracak olursanız.

“Yalnızlığı çok seversek, bir gün o da çekip sarfiyat mi?”

Bu ortada bir parantez açmış olayım, Gris’te anlatılanın genel olarak “Yasın 5 Evresi” (İnkâr, Öfke, Pazarlık, Depresyon, Kabullenme) olarak bilinen Kübler-Ross Teorisi olduğunu da söyleyebiliriz. Bu istikametiyle de zati hem yaşadığımız yahut yaşama ihtimalimiz bulunan farklı olaylara karşı hislerimizi yansıtması açısından değerli bir oyun bana kalırsa, hem de öğretici istikametinin güçlü olduğunu düşünüyorum.

Gris’e hayran kalmamı sağlayan yalnızca anlattığı öykü olmadı doğal, bu öyküyü nasıl anlattığına da hayran kaldığımı söylemem gerek. Görsel tarafı aslında birinci bakışta dikkat çekiyor. Conrad Roset tarafından hayat verilen çizimlere konut sahipliği yapan oyunun her bir sahnesi tablo üzere. Boşu boşuna bir sanat yapıtı benzetmesi yapılmıyor bu oyuna. Zati oynayanların büyük bir kısmı da oyuna harcadıkları vakit kadar süreyi ekran imajı almaya harcamışlardır muhtemelen 🙂

Şakası bir yana, bu oyunun görsel tasarım konusundaki başarısı hakkında sayfalar dolusu yorum yapılır, makaleler yazılır. Burada yalnızca o denli büyük bütçelere gereksinim duymadan, minimal bir görsel tasarımı benimseyerek etkileyici sonuçlara ulaşılmasından bahsetmiyorum, elbette bu istikametiyle de övgüyü hak ediyor. Lakin bunun yanına bir de oyun tasarımı açısından kıymetli bir başarıyı da ekliyor Gris, oyunun öyküsüyle görselliği harmanlayan bir oyun olmayı başarıyor. Yasın 5 evresinde yol alırken, her bir evrede farklı bir renk, farklı bir dokunuşla karşılaşıyoruz. Finalde de zati dünya rengini ve sesini tekrar kazanıyor.

“Sığındığımız konuşmalar kesecek mi ağrıyı?”

Hazır yeri de gelmişken, ses problemine de değinmek uygun olur. Oyunda rastgele bir diyalog yok, sözcüklere gereksinim duymadan öyküsünü anlatabilen oyunlardan Gris ve bunu da çok âlâ yaparak bu açıdan da övgüyü hak ediyor. Hatta bana o denli geliyor ki, kimi vakit bu cins bir seyahati tarife cümleler yetersiz kalabilir, tam da bu türlü susarak anlatmak gerekir bazen. İşte Gris de tam olarak bunu yapıyor, her şeyin olması gerektiği üzere olduğuna ikna edebiliyor sizleri.

Sözcükler yok lakin büsbütün sessiz bir oyun da değil natürel. Berlinist tarafından yapılan orjinal müziklere sahip ve bu müzikler de oyuncuyu öykünün içine çekmek, atmosferi sonuna kadar solumamızı sağlamak konusunda başarılı bir performans sergiliyor. Üstelik bu modüller yalnızca oyun içerisinde yaşattıkları hisle beğendiğim modüller değiller, oyun dışında da keyifle dinliyorum. Yani müzik konusunda da kocaman bir artı yazabiliriz Gris’in hanesine.

Aslında yazdıkça yazasım geliyor, lakin bir hudut çekmem lazım artık, o denli değil mi? Toparlayacak olursak; öyküsüyle, görselliğiyle, müzikleriyle sizlere farklı bir deneyim yaşatan, büyük ihtimalle tesirinden uzun bir mühlet çıkamayacağınız, hafızalarınızda yer edecek bir tecrübe Gris. Bir oyunun kendisini çok sevdirebilmesi için bunun ötesinde neye muhtaçlığı olabilir ki aslında? En azından benim için bu kadarı kâfi de artar bile.