En uzun Formula 1 dönemi başlıyor

2023 Formula 1 Dünya Şampiyonası, 23 yarışla 1950’den bu yana düzenlenen tertip tarihin en uzun dönemi olacak.

Takip eden arabanın, öndeki aracın sebep olduğu türbülanstan daha az etkilenmesi ve yarışlardaki geçiş sayısının artması için hayata geçirilen esaslı teknik kural değişikliklerinin 2. yılı başlıyor.

Sezona 5 Mart’taki Bahreyn Grand Prix’siyle start verilecek 2023’teki yarış sayısı, F1 tarihinin rekoru olan 23’e yükseldi. Bu yıl Katar, takvime geri dönerken ABD’nin Las Vegas kenti ise 1982’den bu yana birinci sefer Formula 1’e mesken sahipliği yapacak.

Bu yılın takvimi 24 yarış olarak planlanırken, Çin Grand Prix’sinin yeni tip koronavirüs salgınından kaynaklanan organizasyonel zorluklar nedeniyle iptal edilmesiyle bu sayı 23’e düştü.

İlk sefer 2021 döneminde düzenlenen sprint yarışlarının sayısı, bu yıl 3’ten 6’ya yükselecek.

Azerbaycan, Avusturya, Belçika, Katar, ABD ve Brezilya grand prix’lerinde hafta sonunun birinci günü sıralama tipleri, ikinci günü ise sprint yarışı düzenlenecek.

Araçların art kanatlarında bulunan DRS’nin (sürtünme azaltma sistemi) kullanımıyla ilgili denemeler de bu 6 sprint yarışında yapılacak.

Normalde starttan yahut güvenlik aracının pisti terk etmesinden 2 tıp sonra etkinleştirilebilen DRS, 2023’teki sprint yarışlarında bir tıp sonra kullanılabilecek. Yeni kural, kaosa ya da kazalara yol açmazsa 2024’ten itibaren tüm yarışlarda uygulanacak.

Ayrıca iki yarışta da revize edilmiş sıralama tipi formatı denenecek. Buna nazaran pilotlar, sıralama tiplerinin birinci seansında sert, 2. seansında orta, 3. seansında ise yumuşak hamurlu lastikleri kullanmak zorunda olacak.

Revize edilmiş sıralama tipi formatının uygulanacağı iki yarışta şoförlere, 13 yerine 11 set kuru yer lastiği tahsis edilecek.

Formula 1 idaresi, yere basma kuvvetinin aracın tabanından elde edildiği yer tesiri teknolojisinin ortaya çıkardığı “porpoising” (dalgalanma) meselesine odaklandı.

Otomobillerin dalgalı suda ilerleyen tekne üzere görünmesine yol açan sorun, tabandaki hava kanallarıyla elde edilen yere basma kuvvetinin, belirli bir noktadan sonra ansızın kaybolmasından kaynaklanıyor.

Hızlandıkça artan yere basma gücünden ötürü aracın tabanı yere giderek yaklaşıyor. Hava akışının bir noktada kesilmesi sonucu ani bir yere basma gücü kaybı yaşanıyor. Süspansiyonun bir anda yükselmesiyle araç yolda sekiyormuş üzere hareket ediyor. Bu döngü daima tekrarlanıyor.

Bu sebeple 2023 F1 araçlarının taban kenarlarının tabanla ortasındaki uzaklık 1,5 santimetre yükseltildi. Difüzör boğazının yerden yüksekliği ve difüzör kenar sertliği artırıldı.

Sürücülerin görüşünü arttırmak gayesiyle dikiz aynalarının ölçüsü 15 x 5’ten 20 x 6 santimetreye çıkarıldı.

Ayrıca Alfa Romeo kadrosunun pilotu Zhou Guanyu’nun geçen dönem Silverstone Pisti’nde yaşadığı kaza sonrası takla barı da güçlendirildi.

Rekabetin artması maksadıyla 2021’de getirilen harcama limitine nazaran ekiplerin 2023’teki Ar-Ge ve üretim bütçesi, 135 milyon doları geçemeyecek. Kelam konusu limit, 2021’de 145 milyon, geçen dönem ise 140 milyon dolardı.

Takvimin 21 yarışı aşması durumunda ekiplere tanınan ek harcama hakkı, artan enflasyon nedeniyle yarış başına 1,2’den 1,8 milyon dolara yükseltildi.

Her sprint hafta sonu için ekip başı ayrılan ödenek de 150’den 300 bin dolara çıkarıldı.

2021’de pilotlar, geçen yıl ise hem pilotlar hem de ekipler klasmanında şampiyonluğu ulaşan Red Bull’un (Max Verstappen-Sergio Perez) yanı sıra Ferrari (Charles Leclerc-Carlos Sainz), Mercedes (Lewis Hamilton-George Russell) ve Alfa Romeo (Valtteri Bottas-Zhou Guanyu) 2023’te birebir şoförlerle gayret edecek.

Diğer 6 grupta ise Lance Stroll (Aston Martin takımı), Esteban Ocon (Alpine), Lando Norris (McLaren), Kevin Magnussen (Haas), Yuki Tsunoda (AlphaTauri) ve Alex Albon (Williams) koltuğunu korudu.

Aston Martin, tertipte 4 şampiyonluğu bulunan fakat emeklilik kararı alan Sebastian Vettel’in boşluğunu, geçen dönem Alpine’de yarışan ve Formula 1’de 2 şampiyonluğu olan Fernando Alonso ile doldurdu. Alpine ekibi ise Pierre Gasly’yi AlphaTauri’den transfer etti.

Haas, yollarını ayırdığı Mick Schumacher’in yerine 2019’dan bu yana tam vakitli pilot olarak vazife yapmayan Nico Hulkenberg’i getirdi.

Yeni dönemde 3 şoför ise birinci kere F1’de uzunluk gösterecek. McLaren’ın mukavelesini uzatmadığı Daniel Ricciardo’nun yerini Oscar Piastri alacak. AlphaTauri’de Gasly’den boşalan koltuğa Nyck de Vries oturacak. Nicholas Latifi’den boşalan Williams’ın direksiyonuna da Logan Sargeant geçecek.

Kendisine ekip bulamayan isimlerden Ricciardo, Red Bull’da, Schumacher ise Mercedes’te yedek pilot olarak vazife alacak.

Bu yıl 3 günle sınırlanan dönem öncesi testi, açılış yarışına mesken sahipliği yapacak Bahreyn’deki Sakhir Pisti’nde, 23-25 Şubat tarihlerinde düzenlendi.

2021 döneminde bütçe ihlali yaptığı gerekçesiyle 7 milyon dolar para cezası verilen ve arabanın gelişimi için rüzgar tünelinde geçireceği müddet yüzde 10 azaltılan Red Bull ekibinin, cezalardan etkilenip etkilenmeyeceği merak konusuydu. Lakin Red Bull’un yeni aracı RB19, hem tek cins hem de yarış temposu bakımından güçlü göründü.

Padoktaki savlara nazaran RB19, tabanı rakiplerine göre piste daha yakın duracak halde ayarlanmasına rağmen dalgalanma sorunu yaşamıyor. 3 gün boyunca önemli bir arızayla da karşılaşmayan araba, Perez’in C4 lastikle elde ettiği 1:30.305’lik dereceyle testin en süratli çeşit vaktine imza attı.

Testlerdeki cins vakitleri, pist sıcaklığı, arabaların yakıt yükü, motorun hangi kapasitede çalıştığı üzere değişkenler sebebiyle ortaya net bir tablo koymasa da Red Bull’un performansı, birinci yarış için favori gösterilmesine yetti.

2007’den bu yana pilotlar, 2008’den beri de gruplar klasmanında şampiyonluk kazanamayan tarihin en başarılı grubu Ferrari ve 8 yılın akabinde kadrolar şampiyonasında birinci sırayı kaptıran Mercedes, 2023 araçlarında geçen sezonki konseptlerini korudu.

Geçen dönem sonunda istifa eden Mattia Binotto’nun yerine Frederic Vasseur’ün ekip yöneticiliğine getirildiği Ferrari, yeni arabası SF-23 ile 416 çeşit atarak AlphaTauri (456) ve Williams’tan (439) sonra testin pistte en fazla kalan grubu oldu.

2022’de motor arızası nedeniyle pilotları birçok defa yarış dışı kaldığı için dönem ortasında dayanıklılığa öncelik veren Ferrari, 2023’te güç ünitesini daha agresif ayarlarda çalıştırabilmeyi umuyor.

İtalyan basınının, test boyunca rakiplerine nazaran daha dolu depoyla turladığını öne sürdüğü SF-23’ün, dalgalanma ve lastik aşınması sorunları yaşasa da yanlışsız ayarlar bulunduğunda Red Bull’a en yakın araba olduğu iddia ediliyor.

Ağırlık tasarrufu nedeniyle büyük kısmı boyanmamış karbon fiberden oluşan siyah renk sistemine sahip Mercedes W14’ün ise 2022’de muzdarip olduğu dalgalanmadan kurtulmuş gözükse de Hamilton ve Russell’ın istediği dengeyi bir türlü yakalayamadığı söyleniyor.

Öte yandan geçen yılın gruplar klasmanı 7’ncisi Aston Martin, Red Bull ve Ferrari’nin dizaynlarını bir ortaya getirdiği yeni aracı AMR23 ile testin en çok konuşulan grubu oldu.

Alonso’nun testin son gün akşam seansında gerçekleştirdiği yarış simülasyonundaki istikrarlı cins vakitleri, lastiklerine nazik davranan AMR23’ün, orta kümenin önderi olacağı, hatta Ferrari ve Mercedes’e baş tutabileceği yorumlarına yol açtı.