HDMI ve DisplayPort: Hangisi Tercih Edilmeli?

Ekran kartları hakkında şimdiye dek sayısız bahse değindik. Ekran kartı ömrü, sıcaklık ölçümü, overclock ve testleri hakkında birçok şey yazıp çizdik. Artık ise günümüzde en çok kullanılan ilişki teknolojilerinden, yani HDMI ve DisplayPort standartlarına biraz yakından bakalım.

Eski jenerasyon ekran kartları VGA tipinde, büyük bir sokete sahip ilişki noktalarıyla birlikte geliyordu. Sonrasında dijital irtibat sağlayan DVI kullanılmaya başladı. Günümüzdeki çağdaş GPU’larda ise DisplayPort ve HDMI bir ortada kullanılıyor. Pekala iki standart ortasındaki farklar neler, hangisini kullanmak daha mantıklı?

Monitörün kutusundan çıkan kabloyu bilgisayara takıp fazla uğraşmadan yola devam etmeyi düşünebilirsiniz. Lakin iki farklı temas tipi vakit zaman fark yaratabiliyor; yenileme suratı ve renk kalitesinde kayıplar yaşanabiliyor.

Şimdi DisplayPort ve HDMI irtibatları hakkındaki ayrıntılara geçelim. Bu ortada bir hatırlatma da yapalım. Yeni bir monitör yahut ekran kartı almak üzereyseniz, eseri satın almadan evvel her iki donanımın portları hakkında bilgi sahibi olmakta fayda var. Ekran kartı görüntü çıkışı ve ekran üzerindeki görüntü girişinin muhakkak sürümleri var.

Biraz evvel de belirttiğimiz üzere, günümüzdeki neredeyse tüm aygıtlar HDMI (High-Definition Multimedia Interface-Yüksek Tarifli Multimedya Arayüzü) ve DisplayPort kullanır. DisplayPort birinci olarak 2006 yılında, HDMI ise 2002 yılında ortaya çıktı. Her ikisi de dijital standartlardır, yani ekranınızdaki piksellerle ilgili tüm bilgiler kablonuzdan geçerken 0’lar ve 1’lerle temsil edilir. Bu dijital bilgiler ekranda manzaraya dönüştürülür.

Daha evvelki dijital monitörlerde DVI (Digital Visual Interface-Dijital Görsel Arayüz) konnektörleri kullanılıyordu. Tarihler daha da geriye gittiğinde ise karşımıza VGA (Video Graphics Array-Video Grafik Dizisi) çıkıyor. Bu standartlar artık eskide kaldı ve yeni ekran kartları tarafından desteklenmiyor. Fakat çeşitli adaptörler yardımıyla yeniden manzara almak mümkün.

Kompozit, VGA, DVI, HDMI ve DisplayPort çıkışları.

DVI, ses takviyesi dahi sunmayan birinci HDMI sürümüyle birçok ortak noktaya sahip. Çift taraflı (dual-link) bir kontağınız varsa 1080p yahut 1440p çözünürlükte oyun oynayabilirsiniz. Dual-link DVI-D, ekstra pinler ve kablolar aracılığıyla temelde tek temaslı DVI-D’nin bant genişliğini iki katına çıkarır ve DVI irtibat noktasına sahip çağdaş GPU’ların birçok çift ilişkiyi takviyeler. Öte yandan, AMD, Intel ve NVIDIA tarafından üretilen yeni jenerasyon ekran kartlarının hiçbiri DVI konnektörü taşımıyor.

Thunderbolt 3 ve Thunderbolt 4 üzere teknolojilere daha evvel ayrıntılıca göz atmıştık. Thunderbolt, temelde yalnızca DisplayPort’u Thunderbolt irtibatı üzerinden yönlendirir. Thunderbolt 2 DisplayPort 1.2’yi, Thunderbolt 3 ise DisplayPort 1.4 görüntü temasını desteklemekte. Ayrıyeten yanlışsız donanımla HDMI 2.0’ı Thunderbolt 3 üzerinden yönlendirmek de mümkündür.

VGA, HDMI, DisplayPort ve HDMI

• VGA (Video Graphics Array / Görüntü Grafik Dizisi): IBM tarafından birinci defa 1988 yılında piyasaya sürülen 15-pin D-Sub, analog bir görüntü transfer temas usulüdür. Birebir vakitte VGA, 640×480 imgeyi de söz ediyor. Her ne kadar piyasaya çok uzun bir vakit evvel çıkmış olsa da, bundan bir 7-8 sene öncesine kadar epeyce tanınan ve yaygın bir temas yoluydu. Vakit içerisinde gelişen teknolojiye ayak uyduramayıp yetersiz kalmasından ötürü DVI ve HDMI gibi çeşitli alternatifleri geliştirilmiştir.
• DVI (Digital Visual Interface) : 1999 yılının Nisan ayında piyasaya sunulan, Digital Display Working Group tarafından geliştirilmiş yeni manzara transfer standardı DVI, aslında yetersiz kalan VGA manzara standardının yerini alması için geliştirildi. Sıkıştırılmamış ham datayı iletmek üzere dizayn edilen bu ilişki noktası; DVI-A (yalnızca analog), DVI-D (yalnızca dijital), DVI-I (hem dijital hem analog) olmak üzere 3 ana halde birbirinden ayrılır. Eski VGA çözünürlüğü de desteklemesi ve esnek yapısı sayesinde süratli bir halde dünya çapında kabul görmüş bir irtibat halidir. Günümüzde ise hala kullanılan bir ilişki noktası olduğunu söyleyebiliriz. Single link olarak 3,96 Gbit/s, dual link olarak da 7,92 Gbit/s veri transferini takviyeler. Buna nazaran sunduğu en yüksek kalitede imaj, dual link dijital bağlantıda 2560×1600 60 Hz’dir.
• HDMI (High Definition Multimedia Interface): Birçok sanayi başkanı şirketten oluşan HDMI Founders ve HDMI Forum tarafından geliştirilen bu irtibat standardı büsbütün dijital sinyalleri kullanır. Sıkıştırılmamış manzara ve sıkıştırılan/sıkıştırılmayan ses bilgileri HDMI kablosu yardımıyla çeşitli görüntüleme aygıtlarına iletilebilir. VGA ve yerini alan DVI standardına nazaran çok daha yeni bir standart olan HDMI, bilgi iletiminde CEA-861 sinyallerini kullanır. DVI tarafından da birebir sinyaller kullanıldığından DVI to HDMI adaptörlerinin elektriksel olarak kayıpsız bir biçimde uyumlu olduğunu söyleyebiliriz. HDMI 2.1 sürümü an itibariyle 48 Gbit/s kadar data transferini dayanaklar. Sunabildiği en yüksek kalitede imaj, bant genişliğine bağlı olarak değişebilir.
• DisplayPort: Vesa tarafından 2008 yılında VGA, DVI ve FPD-Link yerine kullanılmak üzere geliştirilen DisplayPort günümüzde en çok tercih edilen ilişki noktalarından birisi. Öbür temas noktalarıyla dönüştürücü yardımıyla geriye dönük olmasıyla da öne çıkıyor. Başka dijital imaj ve ses transfer ilişkilerinden farklı olarak DisplayPort’ta iletilecek olan bilgi, ağ ve PCI-Express üzere teknolojilerde kullanılan paketleme mantığıyla maksada aktarılıyor. Bu sayede daha az pin kullanılarak daha yüksek çözünürlükler desteklenebiliyor. Günümüzde mobilitenin kıymetli olduğu yerlerde Mini-DisplayPort bağlantı noktaları bu sebeple epeyce sık kullanılıyor.

Bağlantı çeşitlerinin üzerinden süratlice geçtik. Artık DisplayPort yahut HDMI’a yoğunlaşalım.

Tüm DisplayPort ve HDMI ilişki noktaları eşit özelliklere sahip değildir. DisplayPort ve HDMI standartları geriye dönük uyumludur. Yani eski yıllardan kalma bir HD televizyona bağlayabilirsiniz ve RTX 4000/RX 7000 üzere yeni jenerasyon ekran kartlarıyla problemsiz çalışacaktır.

Önemli bir ayrıntı olarak, ekranınız ve ekran kartınız ortasındaki temas, kontağın hem gönderen hem de alan uçları tarafından desteklenen en uygun seçeneği kullanacaktır. Bu, 144 Hz ve HDR üzere özelliklere sahip 4K oyun monitörünün daha eski bir ekran kartında 4K ve 24 Hz‘de çalışacağı manasına geliyor.

Aşağıda DisplayPort ve HDMI revizyonlarını, azamî sinyal suratlarını ve standart için birinci takviyesi sağlayan ekran kartı serilerini görebilirsiniz.

HDMI ve DisplayPort Özellikleri

Tabloda iki başka bant genişliği kısmı olduğunu görmüş olmalısınız: iletim suratı ve bilgi suratı. DisplayPort ve HDMI dijital sinyalleri farklı bit suratlarıyla kodlama teknikleri kullanır: Eski standartların birden fazla için 8b/10b, HDMI 2.1 için 16b/18b ve DisplayPort 2.0 için 128b/132b. Örneğin 8b/10b kodlama, her 8 bit data için aslında 10 bit iletildiğini gösteriyor, fazladan bitler ise sinyal bütünlüğünü müdafaaya yardımcı olmak için kullanılıyor (örneğin sıfır DC sapması sağlamak gibi).

Unutmamamız gereken bir şey daha var; üstteki sayıların hepsi sıkıştırılmamış sinyallerle ilintili. DisplayPort 1.4, ayrıyeten HDMI 2.1‘in de sahip olduğu Display Stream Compression 1.2a (DSC) teknolojisini kullanabiliyor.

Kısacası DSC, çözünürlükler ve yenileme suratları arttıkça giderek daha problemli hale gelen bant genişliği sınırlamalarının üstesinden gelmeye yardımcı oluyor. Örneklendirecek olursak, 8K ve 60 Hz’de temel 24 bpp, 49,65 Gbps bilgi bant genişliğine yahut 10 bpp HDR renk için 62,06 Gbps’ye muhtaçlık duyar. Gelecekte daha fazla göreceğimiz bir çözünürlük olan 8K (120 Hz 10 bpp HDR) ise 127,75 Gbps üzere yüksek seviyelerde bant genişliğine muhtaçlık duyuyor!

DSC, YCgCo’ya dönüştürerek ve delta PCM kodlaması kullanarak 3:1’e kadar sıkıştırma oranı sağlayabilir. Ayrıyeten “Görsel olarak kayıpsız” (ve hatta bazen görüntülediğiniz şeye bağlı olarak hakikaten kayıpsız) bir çıktı sağlar. DSC kullanıldığında, 8K 120 Hz HDR kullanım senaryosunda bant genişliği ihtiyacı 42,58 Gbps’ye kadar düşebilir.

Ancak DSC ile ilgili birtakım meseleler da yok değil. Hem monitör, hem ekran kartı açısından sunulan takviye eksiksiz olmalı. Yeni kuşak GPU’lar’da bir sorun yok. Lakin birkaç kuşak geriye gidildiğinde, örneğin DisplayPort 1.4 yahut HDMI 2.1 üzerinden 240 Hz’de 4K’ya kadar manzara almak istediğimizde bu mümkün olmayabiliyor. Bunun yanında, vakit yanında görüntü sinyalleri bozulabiliyor ve tazeleme suratı 120 Hz’e (yine DSC ile) düşürüldüğünde bu sorun ortadan kalkıyor. Özcesi, kablo kalitesi ve öteki donanımlar da değerli.

Hem HDMI hem de DisplayPort, görüntü datalarına kıyasla çok küçük ölçülerde yer tutuyor olsa da ses bilgilerini de taşıyabiliyor. DisplayPort ve HDMI şu anda ses için azamî 36,86 Mbps yahut görüntü ile tıpkı ünitelerde tutarsak 0,037 Gbps kullanıyor. Bu standartların geçmiş sürümlerinde ise ses için aktarılan ölçü daha düşüktü. Bir not olarak, HDMI ses geçişine takviye sunarken DisplayPort sunmuyor. Yani GPU’nuzu bir amplifikatöre bağlamayı planlıyorsanız HDMI daha yeterli bir seçenek.

Özetle, çözünürlük * yenileme suratı * renk derinliği hesaplaması tek başına kâfi değil. Tazeleme suratı, kodlama, ses ve farklı teknolojiler de işin içinde. Bir eser satın alırken bant genişliği tek faktör değildir. Lakin genel manada daha yüksek azamî bant genişliğine sahip standart daha yeterlidir.

DisplayPort 1.4, şu anda DisplayPort standardının en çok kullanılan, en yetenekli ve hazır sürümü. DisplayPort 2.0 standardı Haziran 2019’da çıktı. AMD Radeon RX 7000 (RDNA 3) ve Intel Arc Alchemist ekran kartları şu anda DP 2.0 takviyesiyle geliyor. NVIDIA ise bunu gereksiz görerek GeForce RTX 4000 (Ada Lovelace) serisiyle DisplayPort 1.4a’ya bağlı kalmayı seçti.

Artık DisplayPort 2.1 dayanaklı kartlar piyasada, lakin birtakım farklılıklar var. Mavililerin Arc ekran kartları, azamî 40 Gbps temas suratı için şerit başına 10 Gbps’yi destekliyor (128b/132b kodlama dahil değil). Daha gelişmiş suratlar sunan AMD ise şerit başına 13,5 Gbps (toplam 54 Gbps) bilgi transferine müsaade veriyor. Yani her iki şirket de şerit başına 20 Gbps dayanağı sunmuyor.

Öte taraftan, DisplayPort 2.1’i destekleyen monitörlerin sayısı hala hayli kısıtlı. Bilhassa premium modeller olmak üzere, yeni piyasaya çıkan ekranlar artık DP 2.1 takviyesi sunmaya başladı.

Bir öteki ayrıntıya gelince, AMD’nin kartları DisplayPort 2.1 dayanağı sunuyor olsa da az kişi tarafından tercih ediliyor. NVIDIA, ekran kartı pazarının yaklaşık %75’ine sahip ve şirket DisplayPort 1.4a standardına bağlı kalmayı tercih etti. Hakikaten yeşil devin bu tercihi yayılma sürecini de etkileyecek.

DisplayPort 1.4, HDMI 2.1 kadar bant genişliği sunamıyor. Lakin DSC ile 4K 240 Hz ve 8K 60Hz’e kadar manzara sağlayabiliyor. 48 Gbps’ye varan bant genişliğine muhtaçlık duyanlar ise HDMI 2.1 seçeneğini kıymetlendirebilir.

DisplayPort’un Artıları

Değişken Yenileme Suratı (Variable Refresh Rate-VRR) teknolojisi, DisplayPort 1.2a’dan beri temas DisplayPort’un bir modülü. Bununla birlikte, kabloları inançta tutmak için porta oturan kancalara sahip DisplayPort konnektörü (mini-DisplayPort değil) inanç veriyor.

DisplayPort, Multi-Stream Transport (MST) aracılığıyla birden fazla ekranı tek bir irtibat noktasına bağlayabiliyor. Ayrıyeten DisplayPort sinyali MST’yi de destekleyen bir USB Tip-C konektörü üzerinden iletilebilir.

Lisanslama ve telif hakları tarafında birtakım karışıklıklar var. DisplayPort’un daha ucuz bir standart olması gerekiyordu. Lakin bugün, hem HDMI hem de DisplayPort’un lisanslanması gereken çeşitli bağlantılı markaları, ticari markaları ve patentleri var. HDCP (Yüksek Bant Genişlikli Dijital İçerik Koruması), DSC ve daha fazlası üzere teknolojilerle birlikte şirketler tıpkı HDMI üzere DP için de bir telif fiyatı ödemek zorunda. Mevcut oran, DisplayPort arayüzüne sahip eser başına 0,20 dolar ve yıllık 7 milyon dolarlık bir üst hudut olarak görünüyor. HDMI eser başına 0,15 dolar yahut promosyon materyallerinde HDMI logosu kullanıldığında 0,05 dolar fiyat alıyor.

Sürüm Farkları

Tüm irtibat standartlarında olduğu üzere, DisplayPort da vakit içinde gereksinimlere bağlı olarak gelişti. Bu da demek oluyor ki tüm DisplayPort kabloları birebir suratı sunmuyor, bazen de beklentileri karşılayamayabiliyor.

Orijinal DisplayPort 1.0-1.1a spesifikasyonu, sırasıyla 5,18 Gbps ve 8,64 Gbps data bant genişliğine sahip RBR (düşük bit hızı) ve HBR (yüksek bit hızı) kabloların kullanımını sağlıyordu. DisplayPort 1.2 ile azamî data bit suratı iki katına, yani 17,28 Gbps’ye çıktı. Bu suratlar HBR DisplayPort kablolarıyla uyumlu olan HBR2 tahliliyle elde edildi. DisplayPort 1.3-1.4a ile sunulan HBR3, azamî bilgi suratını 25,92 Gbps’ye taşırken birebir vakitte DP8K DisplayPort sertifikalı kabloların gerekliliği vurgulandı.

Son olarak bildiğiniz üzere DisplayPort 2.1 var. Bu standart ile üç yeni iletim modu geliyor: UHBR 10 (ultra yüksek bit hızı), UHBR 13.5 ve UHBR 20. Modların isimlerindeki sayılar her şeridin bant genişliğini gösteriyor. DisplayPort dört şerit kullanmakta, yani UHBR 10 ile 40 Gbps’ye kadar iletim suratı sunuluyor diyebiliriz. UHBR 13.5 ile genişlik 54 Gbps, UHBR 20 ile 80 Gbps’ye çıkıyor. Her üç UHBR standardı da birebir DP8K sertifikalı kablolarla uyumlu ve 128b/132b kodlama tekniğini kullanıyor. Bu da 38,69 Gpbs, 52,22 Gbps ve 77,37 Gbps’lik bilgi bit suratları manasına geliyor.

DisplayPort 1.4 standardı, azamî 25,92 Gbps data süratiyle 98 Hz’de 4K çözünürlüklü 24 bit renk sağlayabilir ve 4:2:2 YCbCr’ye düşerek HDR ile 144 Hz’e ulaşabilir. Alternatif olarak DSC, HDR kullanıldığında bile 4K çözünürlüğe ve 240 Hz yenileme suratına müsaade veriyor.

4K çözünürlüğe sahip ekranlar yurt dışındaki kullanıcılar için bile hala değerli. 144 Hz yahut daha yüksek suratlara çıktığımızda ise 4K HDR monitörlerin fiyatı çok yüksek düzeylere ulaşıyor. Hakikaten, 1080p’den geçiş yapmak isteyenler artık ekseriyetle 1440p ve 144 Hz monitörlere yöneliyor. Bu noktada, 24 bit renk için 14,08 Gbps yahut 30 bit HDR için 17,60 Gbps bant genişliği gerekiyor. DisplayPort 1.4 ise bu ihtiyaçlar için ziyadesiyle yeterli.

Kablo Uzunluğu

Resmi olarak, bir DisplayPort kablosunun azamî uzunluğu 3 metreye kadar çıkıyor. Tahminen de perakendecilerde daha uzun boyutlardaki kablolar bulabilirsiniz. Lakin standardı belirleyenler, muhtemelen daha stabil bir tecrübe için uzunluğu 3 metre ile sınırlamış. Bu da kullanıcıları birtakım kullanım senaryolarında kısıtlayabilir.

HDMI’da yapılan güncellemeler, standardın 18 yılı aşkın müddettir yeni kalmasını sağladı. HDMI’ın en eski sürümleri artık yeni uygulamalar için eski kaldı, fakat yeni sürümler bant genişliği ve özellikler açısından birçok beklentiyi karşılayabiliyor.

Yüksek çözünürlük ve yenileme suratları istemiyorsanız HDMI ekseriyetle birden fazla kullanıcı için kafidir. Öte yandan, 4K 60 Hz’de tam 24 bit RGB renk, 2013’te piyasaya sürülen HDMI 2.0 ile mümkün oldu. Ayrıyeten 4:2:0 YCbCr çıkışıyla daha yüksek çözünürlükler ve/veya yenileme suratları da mümkün, fakat bu kullanım senaryosunda kenarların bazen bulanık göründüğü konuşuluyor.

AMD FreeSync kullanıcıları için HDMI, 2.0b’den beri bir AMD uzantısı aracılığıyla VRR teknolojisini de desteklemeye başladı. HDMI 2.1 ise VRR’yi resmi olarak standardın bir kesimi haline getirdi.

Hem AMD hem de NVIDIA, Turing (RTX 3000) ve RDNA 2 (RX 6000) serileriyle VRR ile birlikte HDMI 2.1 takviyesi sunmaya başladı. NVIDIA ayrıyeten HDMI 2.1 VRR tahlilini “G-Sync Uyumlu (G-Sync Compatible)” olarak isimlendirmeyi tercih etti. Bu sayfadan resmi olarak test edilen ve desteklenen tüm monitörlerin bir listesini bulabilirsiniz.

En Büyük Avantaj: HDMI Daha Yaygın

HDMI’ın en büyük avantajlarından biri de her yerde bulunabilmesi. Standardın şimdi yeni olduğu 2004 yılında milyonlarca HDMI’lı aygıt piyasaya sürüldü ve artık her yerde bulunuyor. Akıllı TV’ler ve farklı tüketici elektroniği aygıtları çoklukla artık üç yahut daha fazla HDMI irtibatı taşıyor.

HDMI kablo ihtiyaçları de tıpkı DisplayPort üzere vakit içinde değişti. En büyük avantajlardan biri, yüksek kaliteli HDMI kabloları 15 metreye varan uzunluklarda bulabiliyoruz. Yani en azından resmiyette DisplayPort’tan beş kat daha uzun. Meskeninizde, masanın üstünde bir PC kullanıyorsanız bu sizin için değerli olmayabilir lakin konut sineması kullanımı için yarar sağlayabilir.

HDMI başlangıçta iki kablo kategorisine sahipti: Daha düşük çözünürlükler ve daha kısa kablolar için 1. kategori. 2. kategoride ise 60 Hz’de 1080p ve 30 Hz’de 4K kapasiteye sahip, 15 metreye kadar uzunluklar sunan “Yüksek Süratli (High Speed)” HDMI kablolar sunuluyordu.

Daha yakın tarihlere gelince, HDMI 2.0 ile birlikte 18 Gbps bit suratını karşılamak üzere “Premium Yüksek Süratli (Premium High Speed)” kablolar tanıtıldı. HDMI 2.1, her şeyi biraz daha ileri taşıyarak 48 Gbps’ye kadar suratları destekleyen “Ultra Yüksek Süratli (Ultra High Speed)” kabloların hayatımıza girmesini sağladı.

Bir hatırlatma olarak, HDMI ayrıyeten Ethernet sinyallerinin HDMI kablosu üzerinden yönlendirilmesini de sağlıyor. Fakat bu süreç PC alanında nadiren kullanılmakta.

HDCP

DisplayPort üzere HDMI da içeriğin kopyalanmasını önlemek için HDCP‘yi (High Bandwith Digital Content Protection-Yüksek Tarifli İçerik Koruması) desteklemekte. Bu da farklı bir lisans fiyatı (HDMI’da daha düşük) demek. HDMI, HDCP 1.1’den başlayarak ve HDMI 2.0 ile HDCP 2.2’ye ulaşarak HDCP’yi başından beri desteklemekte. Bu ortada, HDCP uzun kablolarda problemlere neden olabiliyor. Ayrıyeten şu anda HDCP 2.2’yi görüntü sinyallerinden çıkarmak için bilinen kimi hack usulleri mevcut.

HDMI 2.1

Belirttiğimiz üzere HDMI 2.1, 48 Gbps’ye kadar sinyal suratlarına müsaade veriyor ve ayrıyeten DSC’yi de destekliyor. Teorik olarak, tek bir temas ve kablo üzerinden 480 Hz’de 4K yahut 120 Hz’de 8K’ya kadar çözünürlükleri kullanmak mümkün. Şimdi 4K 480 Hz ekranlar piyasada değil, lakin CES etkinliklerinde kimi 8K 120 Hz TV prototipleri sergilendi.

DisplayPort ve HDMI ile ilgili sayısız teknik detaya girdik. Fakat artık özet geçelim ve bilhassa oyuncuların merak ettiği soruları yanıtlayalım. Yanıtın bir kısmı halihazırda sahip olduğunuz yahut satın almayı düşündüğünüz donanıma da bağlı.

Her iki temas da düzgün bir oyun tecrübesi sunabilir, fakat oyuncular için DisplayPort 1.4 çoklukla HDMI 2.0’dan daha düzgündür. Teknik özellikleri masaya yatırdığımızda HDMI 2.1 aslında DisplayPort 1.4’ten daha üstün. Öteki yandan, DisplayPort 2.1 masaya geldiğinde HDMI 2.1’i geride bırakır.

Önemli nokta şu ki, sıkıntısız bir tecrübe için hem ekran kartının hem de monitörün istediğiniz standardı desteklemesi gerekir. NVIDIA ekran kartı sahipleri, G-Sync sertifikalı bir monitör kullanıyorsa DisplayPort 1.4 ilişkisini tercih etmeli. HDMI 2.1 de istekleri karşılayabilir, lakin bu standart daha çok üst sınıf ekranlarda mevcut.

Çoğu ekran kartı üç DisplayPort ve tek bir HDMI çıkışıyla geliyor. Lakin iki HDMI ve iki (veya üç) DisplayPort ilişkisi olan modeller de bulabilirsiniz. Ek olarak, tek seferde sırf dört etkin çıkışın desteklendiğini belirtelim.

AMD oyuncularının en azından RX 7000 serisi kartlarla birkaç seçeneği daha var. Kısıtlı da olsa DisplayPort 2.1 monitörler ve TV’ler mevcut. Örneğin ASUS ROG Swift PG32UXQR modeli DisplayPort 2.1’i destekliyor.

Açıkçası HDMI 2.1 kontağı da kâfi ve daha çok seçenek bulunabiliyor. RDNA 3 (RX 7000) ekran kartları, DisplayPort 2.1 ile azamî 54 Gbps ve HDMI 2.1 üzerinden 48 Gbps bant genişliği sunuyor. Yani ortadaki fark çok az.

Daha Eski Donanımlar

Yüksek yenileme suratlarına ulaşamayan, ayrıyeten G-Sync yahut FreeSync teknolojisine sahip olmayan bir monitörünüz olabilir. Ekran kartının mevcutta hem HDMI hem de DisplayPort sürümlerini desteklediğini varsayarsak, birçok durumda ilişki seçimi nitekim kıymetli değil.

2560×1440 çözünürlükte, sabit 144 Hz yenileme suratında ve 24 bit renkte DisplayPort 1.2 ve HDMI 2.0 kablolar pek düzgün çalışır. Dikkat edilmesi gereken bir konuya değinecek olursak, bazen bir monitördeki HDMI temasları varsayılan olarak sonlu RGB aralığına sahip olabilir. AMD ve NVIDIA ekran ayarlarından sorunu çözebilirsiniz. Bunun nedeni, eski TV standartlarının hudutlu bir renk aralığı kullanmasıdır.

Tek bir irtibat noktasından birden fazla ekranı daisy chain usulüyle bağlamak istiyorsanız DisplayPort daha güzel bir seçenektir. Bu sistem çok yaygın formda kullanılmıyor, fakat kullanmak istiyorsanız DisplayPort ile mümkün.

Öte taraftan, mesken sinema sistemleri için HDMI daha düzgün bir seçim ve yardımcı kanal kozmik uzaktan kumanda uyumluluğunu artırabilir. Bilgisayarınızı bir TV’ye bağlıyorsanız, DisplayPort girişi olan çok fazla TV olmadığı için çoklukla HDMI tercih edilir.

DSC olmadan her iki standartta da 60 Hz yenileme suratı ve 4K çözünürlük alabilirsiniz. Lakin bu noktada HDMI ve DisplayPort sürümlerine dikkat etmeniz gerekiyor. Ayrıyeten yalnızca kablo da kâfi değil. Ekran kartının üzerindeki video çıkış portu ve monitörün üzerindeki giriş portunun dayanağı de değerli.

Piyasada sayısız monitör ve ekran kartı modeli var. Genel olarak, DisplayPort 1.2 ve DisplayPort 1.4 kabloları istediğiniz her şeyi size sunacaktır.

DisplayPort ve HDMI’ın kendine has birtakım avantajları olsa da iki standart birçok alanda birbiriyle örtüşüyor. Lakin PC kullanıcıları ve oyuncular genel olarak tercihini DisplayPort’tan yana kullanıyor. Çoğunlukla piyasadaki elektronik aygıtların tümü HDMI irtibatı içeriyor. TV’ler genel olarak HDMI temaslarına güveniyor.

Sonuca gelecek olursak, DisplayPort ve HDMI temelde emsal özelliklere sahip. Lakin PC oyuncusuysanız DisplayPort ile daha problemsiz bir tecrübe yaşayacağınızı söyleyebiliriz. Aklınıza takılan her türlü soruyu Technopat Toplumsal üzerinden bahis açarak sorabilirsiniz.