Film İnceleme – Poor Things

Bu yıl yana yakıla beklediğim bir sinema vardıysa o da Poor Things’di ve hayal kırıklığına uğratmayıp beklentilerimi aşmayı başardı şükür ki. Bu sinemayla The Favourite ile girdiği daha oyuncaklı, daha süslü sinemalar yolunda devasa bir adım atmış direktör Yorgos Lanthimos. Bu adım elbette herkesi mutlu etmeyecek, direktörün eski sinemalarındaki gergin ve hudut bozucu atmosferi de mumla arayanlar olacak tahminen. Ancak direktörün seyirciyi daha çok kucaklayan bu yeni devri benim açımdan aslında olayların doğal akış hali üzere ve pek rahatlıkla kabul edebilirim. Çünkü Poor Things tam bir görsel ziyafet ve bulabileceğiniz en büyük ekranda izlenmeyi hak eden pek cüretkâr bir imal.

Hiçbir sürprizini bozmamak ismine feminist bir Frankenstein canavarı hikayesi diyebileceğim Poor Things trajik bir olay sonrası diriltilen Bella’ya ve onun hayatı tanıma serüvenine odaklanıyor. Bu serüven onun cinsel ve toplumsal kimliğine kadar uzanan bir skalada genişleyip büyürken karşısına çıkan tüm patriyarkal öğeler de büzüşüp küçülüyorlar. Erkeklerin iktidarlarına karşı katı bir dürüstlük ve çıplak bir yalınlığı kuşanan Bella her adımında erkeklerin kurduğu makinanın çarklarına çomak sokuyor ve özünde oldukça kırılgan olan bu sisteme birçok durumda dersini veriyor. Bu yıl izlediğim onlarca sinemanın içinde Poor Things birtakım sahneleriyle önemli manada nefesimi kesmeyi başarabilen ender işlerden. Masalsı ve steampunk öğelerle zenginleştirilmiş görsellik tam bir şölen havasındayken iç gıcıklayan müzikler de artta bir yerlerde direktörün o sinik biçimini hissettirmeyi başarıyor. Esasen Bella’nın maceralarında her ne kadar çokça güldürü ögesi olsa da güldüğümüz şeyler aslında kendi zayıflıklarımızın (özellikle erkeklerin) yüzümüze şık halde vurulmuş halleri olduğundan sinemanın absürtlüğü hiçbir anında sırıtmıyor. E bu da tanımı sıkıntı bir karışım.

Gelelim çok övülen Emma Stone’a. Onun yerinde öbür bir oyuncu olsa çarçabuk rezil rüsva olup sineması batırabilirmiş. O kadar cüretkâr ve riskli bir rol zira Bella. İçinde aptalı oynamak da var, anadan üryan bol seks sahnesi de. Lakin bu sahneler bir biçimde bazen komik, bazen gergin bazen de tutkulu çekildiği için asla sıkılmıyorsunuz. Zira hepsi maceranın bir modülü ve hayatı sıfırdan tanıyan Bella için de en dehşetengiz, en hoş ve en yıkıcı hislerin hepsi yaşanmaya kıymet. Onun bu hayatı tanıma tutkusu hem korkutucu hem de ilham verici, bize ömürde atmadığımız adımları hatırlatıp hayıflandırırken attıklarımızı da beğenilen bir nostaljiyle anımsatıyor. Seyahatten fazla adımların manası üzerine düşündürüyor Lanthimos bizleri, birtakımı ürkek birtakımı cüretkâr tüm adımların bizi değiştirmesini Bella’nın diksiyonuyla bile verirken sinemanın anlatısına önemli emek harcandığını anlıyor insan.

Bu masalsı kıssa bireyin benliğini bulması, hayattaki yerini anlaması üzerine ve baş karakteri bir bayan olduğu için bu gayret elbette daha manalı ve kıymetli (çünkü kaideler asla eşit değil). Dışarıdan başlangıçta daha anlaşılır gözükse de ilerledikçe Bella’nın o bol fırfırlı kostümleri üzere büklüm büklüm kıvrılıp derinleşen enfes bir kumaşı var sinemanın. Hani bittikten sonra çabucak bir sefer daha izleyesimin geldiği, muhtemelen ileride klasik olarak anılacak bir işten bahsediyoruz burada ve sinema ismine kusursuz geçen 2023 yılının baş tacı olması da bence ona yakışan bir sıfat. Tahminen hepimiz zavallıyız bu hayat macerasında fakat hiç değilse o sefilliğin bile kendi seçimimiz olduğu bir hayatı yaşayabiliriz tahminen. Ve Bella kadar gözü pek olanlarımız bu zavallılığın içinde ilişkin hissedecekleri bir yeri bulmaya muktedir olabilirler bile…

Editörün Notu: Hem bu kadar komik hem de bu kadar iç acıtıcı olabilen ender sinema vardır. Poor Things sinemalara geldiği anda izlemeniz gereken çağdaş bir klasik.

Filmin Notu: 5 / 5