Z170 Anakart Modlama: 8. ve 9. Nesil İşlemci Nasıl Çalıştırılır?

Bu rehberimizde sizlerle birlikte ASUS’un 6. ve 7.nesil Intel işlemcileri destekleyen Z170 Maximus VIII Ranger anakartını 8. ve 9. kuşak işlemciler için modlayacağız.

Bildiğiniz üzere Intel 6. ve 7.nesil işlemcilerde LGA 1151 soketi kullanırken 8. ve 9.nesilde hatta kimi 10.nesil taşınabilir işlemcilerde LGA1151 v2 isimli soketi kullanıyor. Bu soketlerin fizikî boyutu ve pin dizilimi birebir olsa da birtakım pinlerin fonksiyonları farklı oluyor, bu yüzden kimi fizikî modifikasyonlar da yapmamız gerekiyor.

İsterseniz evvel BIOS belgemizi modlayalım, sonra da fizikî modifikasyonlarımızı yapalım.

Z170 anakartların BIOS’unu modlamak için CoffeTime 0.99 isimli aracı kullanacağız. Anakartınızın internet sayfasından BIOS evrakını edindikten sonra CoffeTime’da BIOS belgesini açıyoruz. Şayet ASUS bir anakart için bu süreci yapacaksanız BIOS’u CAP evrakı olarak seçmeyi unutmayın.

• CoffeeTime 0.99 indirme kontağı, alternatif indirme kontağı.

Bu rehberde CoffeeTime 0.99 sürümünü kullanıyoruz.

Programda yer alan başlıklara modül kesim bakalım ve değerini denetim edelim.

Intel ME (Management Engine)

Intel Management Engine yani Intel’in gömülü denetim modülünün sürümünü belirtiyor. Bu noktada ME’nin en yeni versiyonunu BIOS’a entegre etmek değerli zira yeni işlemcilerin idaresinde sorun yaşanmaması için ME’nin ilgili işlemcileri desteklemesi gerekiyor.

ME’yi güncellemek için görselde kırmızı işaretlediğimiz üç nokta tuşuna basıyoruz. Daha sonra en altta yer alan bilgilendirme kısmında ME süreçleri gelecek.

Görselde kırmızı ile işaretlediğimiz açılan pencereden ME’nin en aktüel sürümünü seçip ekliyoruz. Şayet hazır ME sürümlerinden birini kullanmak istemiyorsanız Custom kısmından ekleyebilirsiniz.

ME sürümünü belirledikten sonra Replace ediyoruz. CoffeeTime ME değiştirme sürecini kendisi yapıyor.

Eğer 8 MB BIOS çipine sahip bir model için modlama yapıyorsanız ME’nin kapladığı alana dikkat etmeniz gerekebilir. BIOS boyutuna bağlı olarak ME için ayrılan disk alanı kısıtlanıyor.

Replace sürecini gerçekleştirdikten sonra ME denetim durumunu da “Disabled” pozisyonuna getirmeniz gerekiyor.

VBIOS ve GOP 

VBIOS varsayım ettiğiniz üzere Görüntü BIOS yani GPU’lar için kullanılıyor. İşlemci içerisinde yer alan entegre GPU’dan manzara alınabilmesi için VBIOS sürümünü de güncellememiz gerekiyor. Buna ek olarak ilgili VBIOS’un UEFI destekleyebilmesi için GOP’un da güncellenmesi gerekiyor.

Öncelikle siyah ile işaretlenen VBIOS seçeneklerine gidiyoruz. Listede BIOS’un içerisinde yer alandan daha üst bir üst sürüm var ise Replace diyerek daha yeni VBIOS’u yerleştireceğiz. Ayrıyeten özel bir VBIOS evrakınız varsa onunla da değiştirebilirsiniz.

Yapılan değişiklik ile VBIOS sürümü 1046’dan 1062’ye yükseltilmiş oldu.

GOP’u da güncellemek için kırmızı ile işaretlenen kısımdan GOP seçeneklerini açıyoruz. Listede yalnızca bir tane seçenek var lakin daha şimdiki bir versiyon olduğu için onu kullanacağız. Listeden seçtikten sonra Replace tuşuna basıyoruz.

GOP da güncellendiğine nazaran bir sonraki etaba geçebiliriz.

Microcode

Bu kısımda isminden da anlayacağınız üzere işlemcilerin mikrokodlarını ekleyeceğiz. Program içerisinden ekleyebileceğiniz mikrokodları ve hangi işlemciyi desteklediğini aşağıdaki tablodan bulabilirsiniz.

Not: Şayet 16 MB BIOS çipine sahipseniz alan konusunda sorun yaşamıyorsunuz. Bu yüzden CoffeeTime içerisinde yer alan bütün mikrokodları ekleyebilirsiniz. Lakin 8MB BIOS çipine sahipseniz işlemcinize uygun mikrokodu seçmeyi unutmayın. Bu durumda BIOS’unuzun yalnızca seçtiğiniz işlemcileri destekleyeceğini de hatırlatalım.

Mikrokodların kaplayacağı alan seçeneklere nazaran anlık olarak değişmekte. Şayet boyut aşılırsa bar kırmızıya dönerek sizi uyaracaktır.

Mikrokodları seçtikten sonra yerleştirmek için Replace tuşuna basıyoruz.

Patches

Bu kısımda sistemin kararlı çalışması için kimi düzenlemeler yapmamız gerekiyor.

• PCIe: PCIe sınırlarının yonga seti ile uyumlu çalışması için gerekli yama. Harici ekran kartı kullanacaksanız yapılmasını tavsiye ediyoruz.
• SKU Hack: Takılan işlemcinin seri kodu üstünde düzenlemeler yaparak sisteme tanıtılmasında yardımcı olur. 6 çekirdek ve daha fazlasına sahip işlemciler için açılması kural.
• Sync Cores: Sistem kararlılığı için gerekli, işlemci çekirdekleri ortasındaki senkronizasyonu güzelleştiren yama. Dörtten fazla çekirdeğe sahip işlemciler için açılması koşul.
• Init 8+ CPUs: 8 Thread yani iş parçacığından fazlasına sahip olan işlemciler için dayanak sağlayan yama.
• ACPI Tables: İşlemcinin sıcaklık ölçümü, termal performans takibi üzere şeylerin yapılması için gereken yama. 8 iş parçacığından fazlasına sahip olan işlemciler için kaide.

Bu kısmı özetlemek gerekirse yamaların hepsi kıymetli ve hepsini açmanızı tavsiye ediyoruz. Son manzara ise şu halde olmalı.

Fixes

Bu kısımda kusur yamaları bulunuyor.

• 16t Support: 12 ve 16 iş parçacığına sahip işlemciler için yapılması gereken bir yama. Şayet i7 yahut i9 bir işlemci için modlama yapıyorsanız açmanızı tavsiye ediyoruz.
• PCIe 1440: BGA1440 soketli taşınabilir işlemciler için PCIe yanılgılarını düzenleyen bir yama. 10. Kuşak taşınabilir işlemciler için modlama yapıyorsanız açmanızı tavsiye ediyoruz.
• ME Recovery: Intel ME’nin muhtemel yanılgı durumlarında kurtarma yapabilmesi için yapılması gereken yama. Bilhassa ASUS ve Gigabyte kartlar için açmanız tavsiye ediliyor. Ek olarak kimi BIOS sürümlerinde bu özellik açık olarak geliyor, kapatmayınız.
• FD Locks: UEFI sistemler için yazma ve muhafazasını kaldıran yama, UEFI olarak kullanmanızı tavsiye ettiğimizden açmanızı öneriyoruz.

Tıpkı bir evvelki menüde olduğu üzere yanılgı yamalarında da yapılabilen düzeltme yamalarını yapmanızı öneriyoruz.

Extra

Other

Tahmin edebileceğiniz üzere bu kısımda biraz ek özelliklere bakacağız.

• RAM 128GB Support: Bildiğiniz üzere Coffee Lake mimarisi ile sistemler 128GB RAM dayanağı kazanmıştı. Modlanmış sistemde de 128GB RAM kullanmak istiyorsanız bu özelliği açabilirsiniz.
• SPD Write Protection: RAM’lerde yer alan SPD muhafazasını kaldırarak RAM’in sahip olduğu özelliklerin tamamına erişim kazanmak için bu muhafazayı kaldırabilirsiniz.
• HEX to DEC CPU Count: İşlemcilerde bulunan çekirdek ve iş parçacığı sayısının BIOS’da Hexadecimal olarak değil Decimal olarak görüntülenmesini sağlar. Bu ekstra özellikleri de açmanızı tavsiye ediyoruz.

NVRAM

Bu kısımda BIOS kilidi, HyperThreading ve Default RAM ayarları yer alıyor. Bunlara yakından bakalım isterseniz.

• BIOS Lock:  Bu özelliği kapatarak BIOS’u kilitli hale getirebilirsiniz.
• HT: Tahmin ettiğiniz üzere bu başlık HyperThreading manasına geliyor. Bu ayarı isterseniz kapatabilirsiniz lakin kapatmamanızı tavsiye ediyoruz.
• Default RAM Frequency: Eğer anakartınız destekliyorsa bu noktada belirttiğiniz frekans ile sistem tıpkı JEDEC üzere çalışarak önayarlı bir RAM frekansı ile çalışacaktır.

Bu tüm ayarları yaptıktan sonra BIOS modlama sürecini bitiriyoruz. Bu kademede “Save Image” isimli tuşa basarak modlanmış BIOS belgemizi kaydediyoruz. 

Not: ASUS anakartlar için belgeyi CAP uzantılı halde kaydetmeyi unutmayınız.

Elde ettiğimiz modlanmış BIOS belgesini BIOS çipine yüklememiz gerekiyor ve bu noktada iki farklı prosedür bulunuyor. Şayet anakartınız destekliyorsa BIOS Flashback ve dışarıdan programlayıcı ile yazdırmak.

Anakartlarda yer alan Q-Flash, M-Flash üzere araçları kullanamıyoruz zira bu araçlar doğrulanmamış BIOS evraklarını yüklemenize müsaade vermiyor.

Elimizdeki ASUS Z170 Maximus VIII Ranger anakartın BIOS Flashback dayanağı var fakat örnek olması açısından CH341A programlayıcı ile BIOS yüklemesi yapacağız. Elinizde farklı bir programlayıcı varsa onu da kullanabilirsiniz.

Eğer bizim üzere ASUS bir anakart kullanıyorsanız BIOS belgesini dönüştürmeniz gerekiyor. Farklı marka bir anakart kullanıyorsanız bu evreyi atlayabilirsiniz.

CAP Belgesi Nasıl Dönüştürülür?

UEFITool ile CAP evrakını dönüştürmek mümkün. Elde ettiğimiz CAP uzantılı BIOS evrakını UEFITool’da açıyoruz. Karşımızda AMI Aptio Capsule çıkıyor. Buna sağ tıklayarak “Extract body” seçeneğine tıklıyoruz ve BIOS’un ana kısmını bu biçimde ROM evrakı olarak ayırabiliriz.

Biz CH341A ile uyumlu olması açısından NeoProgrammer V2.2.0.10 isimli yazılımı kullanacağız lakin siz farklı yazılımları da kullanabilirsiniz.

• NeoProgrammer V.2.20.10 indirme bağlantısı.

Elimizdeki anakartın BIOS çipi sökülebilir yapıda olduğu için biz çipi sökerek programlayıcıya takarak süreci gerçekleştireceğiz. Fakat BIOS çipi sabit olan modeller için mandal kullanarak yazdırma sürecini gerçekleştirebilirsiniz.

Programı açtıktan sonra programın BIOS çipini tanıması için Detect tuşuna basıyoruz. Şayet çip tanımlanırsa model listesi açılacaktır. Şayet tanımaz ise BIOS çipi montajınızı denetim edin.

Önce “Erase IC” tuşuna basarak çipte yer alan BIOS’u siliyoruz. Daha sonrasında “File” sekmesinden modlu BIOS evrakını seçtikten sonra “Write IC” simgesine basarak yazdırıyoruz.

Bu süreçle birlikte modlanmış BIOS belgesi anakartın BIOS çipine yazdırılmış oldu.

Fiziksel modifikasyon tarafında iki seçeneğiniz bulunuyor. İsterseniz anakartınızda yer alan SuperIO denetim yongasını modifiye edebilirsiniz ya da işlemcinin birtakım pinleri üzerinde süreç yaparak da modifikasyonu bitirebilirsiniz.

Şunu da belirtmemiz gerekiyor her işlemci için fizikî bir modifikasyon yapmak zorunda değilsiniz. Örnek vermek gerekirse Gigabyte’ın 100 serisi anakartlarında B0 revizyona sahip işlemcileri direkt takabilirsiniz.

B0 işlemcileri aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Diğer işlemciler için modifikasyon yapılması gerekiyor. Biz deneme gayeli olarak işlemci üzerinde modifikasyon yaparak deneyeceğiz lakin SuperIO sistemini de anlatacağız.

İşlemci Modifikasyonu

Anakartınızın markasına bağlı olarak işlemci üzerinde yapacağınız modifikasyonlar değişecektir. Yapmanız gereken modlamaya dair dsanke isimli şahsa ilişkin diyagramdan yararlanacağız.

Connect formunda geçen pinleri biz grafen ile bağladık. Bu iki pini kurşun kalem ile doldurduk lakin uzun vadede Overclock dahil bir süreçte kullanacaksanız şayet güzel bir iletkeni bu iki pine lehimleyebilirsiniz.

İzole edilmesi gereken pinler için biz elektirik bandı kullandık lakin uzun vadeli kullanım için yanmaz kapton bant daha güzel olacaktır. Pinlerin boyutu kadar bant keserek pinlere yerleştirilerek izolasyon yapılabilir.

Biz görüntüde ASUS bir anakart için modlama yaptık. İzolasyon pinlerine ek olarak iki pin daha izole ettik lakin bu mecburî değil.

I/O Modifikasyonu

Anakart üzerinde yer alan Girdi/Çıktı yongası olan SuperIO yongasında fizikî bir modifikasyon yaparak işlemci denetimini atlatabilirsiniz. 6 ve 7.nesil işlemcilerde işlemci denetimi SuperIO üzerinden yapılırken 8 ve 9. Jenerasyonda bu denetim farklı düzenekler üzerinden yapılıyor.

Ancak birtakım anakartlarda bu modlamaya da gereksiniminiz kalmayabilir. Bunu anlamak için anakartınızın üstünde işlemci olmadan çalışmayı deneyebilirsiniz. Sistemi çalıştırdıktan sonra anakarta bağlı fanlar dönüyorsa yahut Debug LED’de 00 ibaresini görüyorsanız bu modlamaya gereksiniminiz yok zira anakartınız işlemci denetimini atlatıyor demektir.

Bu modlamaya gereksinimi olan şahıslar için I/O yongası üzerinde yer alan SKTOCC pinini topraklamanız gerekiyor. Lakin bu yonga çok hassas olduğu için gerçek modülü tespit ettiğinizden ve dökümandan hakikat pini seçtiğinizden emin olunuz.

Elimizde bulunan ASUS Maximus VIII Ranger isimli anakartta Nuvoton’un NCT6793D isimli SuperIO yongası bulunuyor. Bu yonganın 102 numaralı bacağı SKTOCC pinine denk geliyor.

Maximus VII Ranger’da bu sınırın bağlandığı resistöre bir üst sırada bulunan en yakın GND sınırından bir iletken lehimleyebilir yahut resistörü çapraz bağlayarak bu modlamayı gerçekleştirebilirsiniz.

İletken lehimleme prosedürü;

Kaynak: TPU itsakjt

Resistörün bağlı olduğu çizgisi değiştirme örneği;

Kaynak: HWBot Gumanoid

Not: Şayet elinizdeki anakartın I/O yongası muhakkak değilse yahut dökümandan pin fonksiyonlarını bulamadıysanız I/O modifikasyonu yapmanızı mutlaka tavsiye etmiyoruz. Yalnızca işlemci üzerinde süreksiz modifikasyonlar yaparak da muvaffakiyete ulaşmak mümkün.

Intel’in 6 ve 7.nesil işlemcilerini destekleyen Z170 yonga setli ASUS Maximus VIII Ranger anakartında Coffee Lake mimarili 8. Jenerasyon Core i5 8400 işlemcisini çalıştırdık ve oyun da oynadık. Nispeten uzun sayılabilecek bir kullanımın akabinde da hiçbir sorun ile de karşılaşmadık.