A Plague Tale: Requiem – İnceleme

Bırakın giriş paragrafını yazabilmeyi, en az bir saattir incelemenin alt başlığı ne olsun diye düşünüyorum önemli ciddi. Takdir edersiniz ki her işte olduğu üzere, bazen inceleme yazarken de başlangıcı yapmak önemli manada zorlayıcı olabiliyor; fakat beni, özellikle duygusal manada, sağlam etkilemiş bir üretimde bu girizgâhı yapmak çok daha da çetrefilli. Hem alt başlık hem de girizgâh için neler geçmedi ki aklımdan: İnsanlığa binlerce yıldır felaketler getirmiş irrasyonel dehşetler, senelerce kaçmayı başardıktan sonra, tam da bu oyunu oynayacakken beni bulan korona ve içinde bulunduğumuz salgın süreci, arkadaşlık/kardeşliğin ve genel manada insan dayanışmasının akıl almaz gücü vs.

Ama açıkçası, her düşündüğüm şey, oyunun uyandırdığı bir öbür güçlü duyguyu veyahut kavramı dışlar üzereydi. Kötü bir tıkanıklık yaşarken, son deva olarak gittim oyunun müziklerinden The Rage Within’i dinlemeye başladım. Ve böylelikle hem alt başlık hem de giriş yazısı zaten ortaya çıkmış oldu. Bu oyunun bana hissettirdiklerini en geniş biçimde verecek tarif sanırım bu: Pirus zaferi, yani muazzam kayıplara karşın zafer. Öte yandan, nasıl girişirsem girişeyim anladım ki bu yazı oyunun hoşluğu yanında her türlü sönük kalacak, başladım yüzeysel yazmaya.

Önce şunu net formda belirteyim: Birinci oyunu da çok severek oynamıştım lakin bir iki özgün ayrıntı dışında hiç de o denli yıllara meydan okuyacak bir klasik olduğunu düşünmemiştim. Daha çok 8’lik, hit bir oyun olarak görüp “oh ne hoş vakit geçirdik” diyerek paketlemiştim. Burada durum farklı. Asobo Studio adeta kendini aşmış. Oynanış olarak birinci oyundaki formülü muvaffakiyetle genişletmiş, hatta resmen oyunun genelinde, başta grafikler olmak üzere pek çok açıdan bir AAA yapım kalitesi yakalamayı başarmış. Lakin bence en kıymetlisi, birçok kişi “yaa evvelki oyun pek hoş bir formda sonlanmıştı, artık nasıl bir şey anlatacaklar ki?” diye haklı halde meraklanırken, birincisinden çok daha karanlık, çok daha ilgi cazibeli ve çok daha epik bir kıssa anlatmayı başarmışlar. Ha oyun olarak elbette ki kusurları var; lakin VtM: Bloodlines üzere bir kültün bile zilyon tane sorunu vardı. İki üretimi kıyaslamıyorum bu ortada, yalnızca “her hoşun bir kusuru vardır”ı vurgulamaya çalışıyorum. ELDEN RING, Horizon, GoW Ragnarök üzere oyunların arzı endam ettiği bir yılda, korkarım ki bu hoşluk biraz daha geri planda kalacak, lakin olsun, başlayayım ben anlatmaya.

Hugo ve Amicia’nın bitmek bilmeyen sürgünü

İlk oyun hatırlayacağınız üzere çok memnun bir sonla bitmişti. Hugo ve Amicia, bir noktada yanlarına simyacı çırağı Lucas’ı da alarak, hem kendilerini kovalayan Engizisyondan paçayı kurtarmış, hem Hugo’nun hastalığını çözme konusunda kıymetli ilerlemeler kaydetmiş, hem de annelerine kavuşmuşlardı. Bu ortada hatırlayacağınız üzere birinci oyunun art planında yalnızca Kara Veba değil, İngiltere ve Fransa ortasında süregelen Yüzyıl Savaşları da vardı. Bu oyunda ise savaştan görece uzakta, güneyde Provence bölgesindeler. İki oyun ortasındaki altı ay boyunca görece sakin ve keyifli bir hayat süren küme, Amicia ve Hugo’nun oyun oynarken bir haydut kadrosuna denk gelmesiyle tekrar yollara düşer ve Macula denen laneti tedavi edebileceğine inandıkları kadim bir simyacı topluluğu olan Order’a sığınırlar. Kısa mühlet sonra Order’ın da Hugo’ya deva olamayacağını anlayan Amicia, devayı Hugo’nun düşlerinde gördüğü gizemli bir adayı aramakta bulur. Hugo’nun şifası muhtemelen oradadır.

Açıkçası oyunun birinci oyuna nazaran daha uzun olacağı söylendiğinde biraz kuşkuyla yaklaşmıştım. Zira birinci oyunun sonlarına gerçek artık fareler bana çok gelmişti, artık bitsin bu zahmet moduna girmiştim. Artık 10-11 saatlik birinci oyunun üzerine 18-22 saat ortası ne sunabileceklerdi, kıssa sakız üzere uzayacak mıydı, oynanış tekrarlamayacak mıydı, haliyle merak ediyordum. Bu sayfalarda göreceğiniz çeşitli ekran imajlarının müjdelediği üzere, oyundaki inanılmaz yer çeşitliliği bu uzayan süreyi sırtlayacak ögelerden biri olmuş muhakkak. Güney tarafına inmek, Akdeniz havası katiyen yaramış yani. Hugo’yu bir an evvel güzelleştirme isteğiyle oradan oraya savrulmalar, onları olmasa da biz oynayanları keyifli edecek seviyede olmuş: Provence’ın geniş düzlükleri, bir noktada ulaştığımız Hugo’nun adası, gemi seyahatleri ve daha kaç değişik yer derken, sahiden de birinci oyunun çok daha üstünde bir seyahat tecrübesi yaşıyoruz. Üstelik bir defa gündüz -ve faresiz- gördüğümüz lavanta dolu bir sokağın, bir müddet sonra fareler tarafından cehenneme çevrilişini görmek farklı bir baş döndürücü tesir yaratıyor.

Eh alışılmış bu kadar farklı yere seyahat yaparken değişik karakterlerle de tanışıyoruz. Bu yan karakterler hem anlatılan kıssayı besliyor, hem de oynanışı evvelki oyunda olmayan birtakım yeniliklerle daha da çeşitlendiriyor. Mesela bir karakterimiz komut vermeniz durumunda düşmanlara pata küte dalabilirken, bir oburu merceğini kullanarak sağı solu yakabiliyor ya da yakınlardaki bir ateşten ışık alarak farelere karşı tesirli müdafaa sağlayabiliyor. Lakin şöyle ki bunlar kıssanın ilerleyişine nazaran bazen oluyor bazen olmuyorlar. Örneğin bir an yanınızda Hugo’yla takılırken, bir sonraki kısımda Lucas veyahut yeni yancılardan biri yanınızda olabiliyor. Bazen daha kalabalık takıldığınız oluyor. Bu çeşitlilik bile başlı başına bir ferahlık katmış bence.
Bu ortada oyunda karakter gelişimi açısından da yesyeni şeyler oluyor. Evvelki oyunun ismindeki Innocence’a uygun formda, hem Amicia hem Hugo daha saftirik tiplerken, artık daha kolay kendini kaybeden, daha kana susamış portreler çizen ve tüm bu baş döndürücü değişimin yarattığı etik meselelerle boğuşan bir abla-kardeş oynuyor/seyrediyoruz. Oyun bu yolla hem bünyesindeki nihilist damarı daha görünür hale getiriyor, hem de durmaksızın travmatik olaylara maruz kalan de Rune kardeşleri daha gerçek kılıyor.

Ne ekersen, onu biçersin

Gene oynanış demişken, girişte çıtlattığım üzere formül aşağı üst birebir ancak geliştirilmiş durumda. Bu yancıların sağladığı ufak tefek yenilikler dışında, simyacılık tarafında da bir iki yeni şey var (katranı sigarada sevmeyiz, lakin burada hayat kurtarıyor). Sonra tanıtım görüntülerinde sıkça gördüğümüz crossbow da Amicia’yı eskisine nazaran daha ölümcül yapan bir silah. Yeniden crossbow kullanarak kimi bulmacaları çözebiliyoruz, ancak nasıl olduğunu keşfetmek size kalsın. Bulmacalar natürel evvelki oyundaki üzere, o denli inanılmaz zorlayıcı şeyler beklemeyin. Hatta bulmacalar genelde o kadar kolay ki bu anlarda yürüme simülasyonu oynuyor üzere hissediyorsunuz. Fakat işte oyunun anlatı tarafı o kadar güçlü ki insan pek de şikâyet edemiyor öte yandan.

Bu irili ufaklı yeni silah, simya seçeneklerinin yanı sıra oyun alanımız da genel manada birinci oyuna nazaran daha geniş. Ve bu genişlik boşa değil, artık düşman dolu bir haritayı geçerken uygulayabileceğiniz birden fazla strateji ve yol mevcut, oyun size kısmi bir hürlük tanımış diyebilirim. Ancak natürel ki kapsamını çok abartmamak lazım. Bu kısmi özgürlük muhabbeti kendisini karakter gelişiminde de gösteriyor. Şöyle ki oyunda iki kollu bir gelişim mantığı var: birincisi baya ekipmanınızı geliştirme üzerine kuruluyken, başkası ise oynayış formunuza nazaran kimi yeteneklerin kilidinin açılması. Örneğin fazla kapalılık odaklı hareket ederseniz, bu çeşitten yetenekler kazanırken, agresif bir yaklaşım izlemeniz durumunda daha dövüş ve çatışma odaklı yetenekleri açıyorsunuz. Benim üzere ortaya karışık takılırsanız da bir oradan bir buradan yetenek açmaya başlıyorsunuz. Tam tüm bu dokunuşlar oynanışı oldukça dinamik hale getirmiş bence.

Bir öteki sevdiğim ve oyunun epikleştiği konulardan biri de evvelki oyunda olmayan kovalamaca sahneleri. Genelde birilerinden ya da farelerden kaçtığımız bu sahnelerde hakikaten oyun tüm ihtişamını sergiliyor. Koca koca kentler gerinizde on binlerce fare tarafından un ufak edilirken koşturmak ancak bir yandan da bu dehşet yıkımı seyre dalmak, nitekim yazıyla size kolay kolay aktarabileceğim bir şey değil, kendiniz deneyimlemeniz lazım. Yine birkaç yerde araç üzerinde silah kullanma sekansları da var, bunlar da çok olmuşlar. Olağan ki bahsettiğim epikleşmenin en büyük sebebi oyunun lisanlara destan görselliği. Gerçekten uzun vakittir gördüğüm en sağlam grafikleri sundu bana A Plague Tale: Requiem. Artık süratlice denetim ettim, Steam’de 200’e yakın ekran manzarası almışım; lakin inanın bir bu kadar daha alabilirdim. Bu muazzam görselliğin yanı sıra oyundaki seslendirmeler de -özellikle Fransızcaları- çok güzel (bununla ilgili buralarda ayrıyeten bir kutu bulacaksınız). Özellikle Hugo’yu seslendiren Cécile Gatto ablamızı yürekten kutluyorum, sayesinde ekran başında bayağı bir soğan doğradık hamdolsun. Son olarak müziklere de bir parantez açmak istiyorum. Olivier Derivière kendini uygunca aşmaya başladı bence. Aslında daha evvelce incelediğim Vampyr ve The Council üzere sağlam üretimlerde da imzası vardı. Birinci oyun da kendisine emanetti. Yeniden şahane iş çıkarmış valla. Tahminen abartılı bulanlar çıkacaktır fakat kendisi benim için, Mark Morgan ya da Jesper Kyd üzere baba isimlerle tıpkı ligde artık.

Eh, tüm bu saydığım konular başka ayrı anlatıyı zenginleştiren şeyler esasen ve oyunun hikayesi de nitekim akıp gidiyor. Yanlış anlamayın, birinci oyununki de hoştu fakat artık bu daha karanlık diye mi, nihilist damarından mı, neden bilmiyorum çok lakin çok sevdim ben bu öyküyü. Üstelik evvelce de dediğim üzere, bu türlü birincisinin bilakis katıksız bir seyahat öyküsü bu (bu yüzden de sevmiş olabilirim?). Üstelik karşılaştığımız yeni karakterler, yeni yerler ve tüm bunların göbeğinde daha da derinleşen Hugo-Amicia münasebeti, bu seyahati çok daha uzun soluklu yapıyor. Oyunu bitirdiğimde gerçekten “ne maceraydı be!” mırıltılarıyla ekran başından ayrıldım. Muhtemelen şimdilik biraz sindirip, başarımlar ve NG+ gömmek için, birkaç vakte kadar tekrar Amicia ve Hugo’yla buluşacağım. Hem bir de sağlam başla, koronasız oynamış olayım şu oyunu.

Kralın düşüşü

Oyunun elbette açık verdiği yerler de var. Mesela yeni silahlar, eklentiler düzgün beğenilen; fakat üzerinize bir sürü düşman geldiğinde silah değiştirip düşman alt etmek azap haline gelebiliyor. Zira tıpkı birinci oyundaki üzere kimi düşmanlar zırhsız oluyor, direkt başa taş atıp etkisiz hale getirebiliyoruz; lakin birtakım özel düşman tipleri için spesifik silah/araç-gereç kullanmak gerekebiliyor. Neyse ki bu kısımlar oyunda birkaç kereyi geçmiyor. Lakin birinci oyunun sonlarına gerçek da bu türlü hem okçularla hem de kılıçlı tiplerle uğraştığımız gereksiz bir kısım vardı, niçin tıpkı yanılgıyı tekrarlamışlar pek anlamadım. Tekrar Amicia üzere ufak tefek bir kızın, sapanla onlarca zırhlı askeri patır patır indirmesi hayli rahatsız edici. Oyunun başlarında bu türlü bir yer var aman Allah’ım, düşman başına. Hani bu sefer crossbow, yeni karakterlerin olaya müdahil olması üzere yenilikler varken niçin sapanla bu türlü bir zorlama girmişler, üzüldüm. Son bir konu olarak kimi düşman askerlerinde daima tıpkı skin kullanılmış olması bir tık can sıkıcı. Hani asker zırhlı olunca sorun değil de hız açık olunca fazla sırıtıyor. Ancak bunlar daima minik şeyler, o yüzden nazarlık niyetine yaklaşabiliriz sanırım.

İncelemeyi bitirmeden evvel, son bir önemli bahis daha var malum: Oyunun performansı. Açıkçası ben 1080p’de, high ayarlarda ve %95 resolution scale formunda 25-35 fps aldım (kapalı ortamlarda daha bile fazla). Oyun görece ağır ilerlediğinden ortalama 30 fps bana yetti de arttı. Lakin alışılmış ben beş yıllık GTX 1060’ımla bunları söylüyorum. Piyasadaki en kıymetli kartları satın alıp da düşük performans aldığına dair hezeyanlarda bulunan onlarca yoruma denk geldim. Fakat ekranda onlarca şey olurken, hani mesela fareler koskoca kentleri dümdüz ederken büyük düşüşlerin olmaması, oyunda bir iki kez dışında buga denk gelmemem ve oyunun bir kere bile çökmemesi hoş şeyler. Esasen oyunun Game Pass’te oynanabiliyor olması bu mevzuda çok kişiyi mağdur etmez diye düşünüyorum. Çünkü performanstan mutlu kalmayan, gelecek yeni yamalar için biraz daha beklemeyi tercih edebilir. Lakin ben dediğim üzere genel manada şad kaldım.

Özetle beklediğimin çok çok ötesinde bir oyun buldum arkadaşlar. Bilhassa The Game Awards oylamalarının yapılmaya başlandığı şu günlerde, bu oyunun birçok kolda ödül kapması gerektiğini düşünüyorum (hatta vakit kaybetmeden lobi faaliyetlerine başlayayım). Game Pass’te olmasına karşın, herkesin kütüphanesinde bulunması gereken bir oyun olduğuna inanıyorum naçizane.