TV vs Monitör: Hangisi Tercih Edilmeli?

Bilgisayar kullanıcıları yeni bir ekran seçmek istediğinde çoklukla monitörlere yönelir. Lakin birtakım kullanıcılar TV ve monitör ortasında seçim yapmak durumunda kalıyor. TV’ler/monitörler ortasındaki bu tartışma uzun müddettir var ve günümüzde hala devam ediyor.

Özellikle bilgisayardan imaj almak isteyenler için yapacakları seçim çok kıymetli. Oturma biçimi, kullanım formu, oyun oynayıp oynamayacağınız ve konfor beklentisi üzere birçok faktör var. Biz burada tercih yapmadan evvel dikkat edebileceğiniz konulara ve kaçınmanız gereken ayrıntılara değineceğiz.

TV’ler ve monitörler birçok açıdan birbiriyle benzeri olsa da tabiatları gereği birbirinden çok farklı özelliklere sahipler. Uzaktan bakıldığında her ikisi de bizlere manzara aktaran birer ekran üzere görünüyor. Fakat işin art tarafında birçok değişken var.

• Monitör Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aslında ismi üstünde, birisi yalnızca yayın ve içerik izlemek için üretilmiş. Teknoloji ve oyun dünyasındaki gelişim ise farklı kullanım senaryolarını hayatımıza getirdi. Artık oyuncu monitörlerindeki özellikler ve ilişki seçenekleri TV’lere de dahil ediliyor. Ek özellikler taşıyan premium modeller ise hakikaten çok değerli. Genel bir yorum yapacak olursak, monitörler çözünürlük, parlaklık, kontrast ve gecikme konusunda daha güzeldir.

Her ikisini de farklı taraflardan değerlendirmeye çalışacağız. Sizin için monitör mü yoksa bir televizyon mu mantıklı? Oyunlarda hangisini seçmeli?

• HDMI, DisplayPort, DVI ve VGA giriş seçenekleri.
• Düşük giriş gecikmesi.
• Yüksek piksel yoğunluğuna sahip küçük ekran boyutu.
• Ayarlanabilir ve kolay hareket ettirilebilir stantlar.
• Yüksek yenileme suratı.
• Sync teknolojileri.
• Detaylı ayarlar sunan ekran menüleri.
• Çoklu ekran suramı için uygun.

• Çok sayıda HDMI girişi.
• Büyük ekran boyutu.
• Uzaktan kumanda.
• Dahili hoparlörler. Kimi monitörlerde dahili hoparlör bulunurken kimilerinde bulunmuyor.
• TV alıcısı içermeleri.
• Akıllı TV’ler dahili bir işletim sistemine sahip. Bu nedenle Netflix, Amazon Prime yahut Disney+ üzere platformlara direkt erişim mümkün.
• Üst seviye TV’ler renk gamı, parlaklık ve kontrastın yanı sıra daha âlâ HDR performansı sunuyor.

Elbette birinci bakmamız gereken şey ekran boyutu. Sıkıntı şu ki, beşerler bir TV satın alırken en çok dikkate aldıkları şey ekran boyutudur. Lakin ekran boyutunun o kadar da büyük bir rol oynamadığını belirtmeliyiz. Çözünürlük, panel tipi, manzara kalitesi, gecikme müddetleri ve yenileme suratı üzere dikkat etmeniz gereken birçok değişken var.

Evimizde tercih ettiğimiz televizyonlar ekseriyetle büyük boyutlarda oluyor ve birçok seçenek mevcut. Tekrar de çözünürlük her vakit önceliğimiz olmalı. Öte yandan, artık oyuncu monitörleri de yüksek boyutlara çıkmaya başladı.

Film izlemek istiyorsanız muhtemelen uzak aradan koltuğa uzanıp her şeyin keyfini çıkarmayı tercih edersiniz. Oyun oynamak istediğinizde ise oynadığınız oyuna ve kullanım formuna nazaran istekleriniz değişebilir. Bu ortada, ekrana yakından bakacaksanız büyük bir TV tercih etmenizi önermiyoruz. Gözleriniz yorulabilir, daha da berbatı vakit içinde bozulabilir. Şayet PlayStation ve Xbox üzere konsollarla uzak aralıktan oyun oynamak istiyorsanız TV daha kullanışlı.

Ekran boyutu, bir TV’yi monitörden ayıran en değerli ayrıntı. Birçok insan için ekran boyutu medya tüketimi için çok kıymetlidir ve 32 inçten 85 inçe kadar ekran boyutuna sahip bir TV alabilirsiniz. Münasebetiyle odanıza uygun boyutta bir televizyon satın almak yeterli bir seçenektir ve ekran boyutu ne kadar büyük olursa izleme tecrübenizden o kadar keyif alırsınız.

Monitörler için ekran boyutu biraz daha hudutlu. Bunun nedeni ise kullanıcılar çoklukla masanın üzerine yerleştirilmiş monitöre yakın biçimde oturur. Hatta birtakım bireyler monitörü dizüstü bilgisayarına bağlayabilir. Bir monitörün standart boyutu, standart en uzunluk oranı için 18 inç ile 32 inç ortasında değişiyor. Ayrıyeten 50 inçe kadar ekran boyutuna sahip ultra geniş monitörler de var.

Hem TV hem monitör tarafında birçok farklı ekran boyutu bulmak mümkün. Aslında ikisi ortasında bir seçim yapmak durumunda değiliz, lakin TV’lerin büyük boyut seçenekleri nedeniyle burun farkıyla önde olduğunu söyleyebiliriz.

Kazanan: TV’ler.

Günümüz televizyonlarının birden fazla ya Full HD ya da 4K olarak sunuluyor. Bu aslında seçenekleri sonlandırıyor. Zira devasa bir ekran boyutunda Full HD çözünürlük uygun görünmeyecektir, en azından monitörle kıyasladığımızda durum bu türlü. Birebir şey 4K için de geçerli.

Monitörler kelam konusu olduğunda, 2K yahut QHD çözünürlüklü eserler seçme bahtınız var. 21:9 ultra geniş monitörlerde bulunan UWQHD yahut UWFHD çözünürlüklerini tercih etme seçeneğiniz de var. Hatta en uzunluk oranlarını seçme imkanına sahipsiniz. Tüm bunlar her manada tüm okları monitör seçeneğine yöneltiyor.

Kazanan: Monitörler.

HDR (High Dynamic Range-Yüksek Dinamik Aralık) teknolojisi günümüzde daha sık talep edilir hale geldi. Hala HDR dayanaklı ekranlar değerli diyebiliriz, lakin her geçen gün daha fazla ulaşılabilir hale geliyor. Kimi oyuncular bu özelliği görsel doğruluk ve kalite kelam konusu olduğunda oyunun kurallarını değiştiren bir özellik olarak nitelendiriyor.

Günümüzün üst seviye TV’lerinin birçok bu bilhassa birlikte geliyor ve Netflix üzere platformlar da bu özelliği tam olarak destekliyor. Hatta uygun konsolunuz varsa ve oyun da destekliyorsa konsol oyunlarını HDR kullanarak oynayabilirsiniz.

Öte yandan, monitörlerin birçok artık HDR takviyesi ile geliyor. Genel manada HDR dayanaklı monitörlerin sayısı daha fazla diyebiliriz ancak bu kıyaslamanın bir kazananı yok.

Kazanan: Berabere.

HDR Nedir?

Yüksek Dinamik Aralık manasına gelen HDR, imaj ve görüntü içeriğinde, ekran panellerinde ve grafik oluşturmada kullanılan, ışık ve rengin maksimum-minimum bedelleri ortasındaki farkı artıran teknolojileri tanımlamak için kullanılmakta.

Dinamik aralık olarak da isimlendirilen bu fark, azamî bedelin minimuma kıyasla kaç kat daha yüksek olduğunu gösterir. Örneğin, monitörün aydınlatması kelam konusu olduğunda dinamik aralık kontrast oranını (maksimum parlaklığın en az parlaklığa bölünmesi) tabir eder.

Ekranlarda kullanılan bu teknikler manzara kalitesini artırır ve HDR faal olduğunda fark gözle görülür seviyededir. İnsan gözü hakikat şartlar altında ışığı geniş bir kontrast oranıyla ayırt edebilir.

HDR teknolojisi, karanlık yahut aydınlık alanlarda kaybolacak ince detayların korunmasına yardımcı oluyor. Bunun yanı sıra, ekranda görülen renklerin derinliğini ve aralığını da güzelleştirebiliyor. Statik imajlar, sinemalar ve işlenmiş grafikler, yüksek kaliteli bir HDR ekranda sunulduğunda çok daha güzel görünmekte.

Giriş gecikmesi TV kullanan oyuncuları en çok rahatsız eden problemlerden biri. Konsolda oyun oynuyorsanız muhtemelen bir TV tercih edeceksiniz. Fakat bu türlü durumlarda bile giriş gecikmesi düşük, bu mevzuda çeşitli ayarlar sunan ve oyun modları ile birlikte gelen TV’ler tercih etmeye itina gösterin. Evet fazla ölçüde ödeme yapmanız gerekebilir lakin daima oyun oynayacaksanız ve düzgün bir tecrübe istiyorsanız buna kıymet.

Özellikle PC’de oyun oynuyorsanız monitörler çok daha düşük giriş gecikmesine sahip. Şayet çevrimiçi oyunlar oynuyorsanız esasen kesinlikle bir oyuncu monitörü tercih etmelisiniz.

Bu ortada, yüksek çözünürlüğe ve biraz da büyük boyutlara sahip sahip bir monitörünüz varsa şanslısınız. Giriş gecikmesi konusunda endişelenmenize gerek kalmadan hem konsol hem de PC oyunlarında kullanabilirsiniz.

Giriş Gecikmesi Nedir?

Giriş gecikmesi, monitörünüzün ekran kartınızdan gelen bilgiyi yahut klavye/farenizdeki bir düğmeye bastığınızı algılamasının ne kadar sürdüğünü gösterir. Yani oyuncular için kıymetlidir. 1 ms’lik reaksiyon müddeti artık standart haline geldi, azamide ise 5 ms’i geçmesini pek istemeyiz. Standart olarak satılan birçok televizyonda ms bedelleri kat ve kat yüksek.

Kazanan: Monitörler.

Tepki mühleti de dikkate almanız gereken değerli bir ayrıntı. İşin berbat tarafı, televizyon satın alırken panelin reaksiyon müddetini öğrenmek için derin araştırmalar yapmak zorunda kalabilirsiniz. Teknik özellik sayfasında bu bilgiye pek yerilmez. TV’ler söylediğimiz üzere temelde farklı bir hedefe hizmet ediyor, bu nedenle beşerler reaksiyon mühleti üzere ayrıntılara fazla bakmıyor.

Tepki mühleti ne kadar yüksekse gölgelenme ve giriş gecikmesi o kadar bariz olacaktır. Artık yeni piyasaya sürülen birçok oyuncu monitörü 1 ms cevap mühletine, standart modeller ise azamî 5 ms’lik mühlete sahip. Lakin TV’lerde panelin reaksiyon mühleti 15 ms’in üstüne rahatlıkla çıkabiliyor.

Yüksek yansıma müddetleri kullanım senaryosuna nazaran sahiden fark yaratabilir. Oynadığınız oyunu oyuncu monitöründe ve televizyonda oynadığınızda demek istediğimizi anlayacaksınız. Sinema yahut dizi izlediğinizde ise bu fark çok hissedilir olmayacaktır.

Kazanan: Monitörler.

Tepki Müddeti (ms) Nedir?

Milisaniyelerle tabir edilen reaksiyon mühleti yani Response Time ise ekrandaki piksellerin renk değiştirme suratıdır. Ekran yenileme suratı yükseldikçe, piksellerin de daha süratli reaksiyon verip renk değiştirmesi gerekir. Aksi takdirde ekranda Ghosting denilen hayalet ya da çamurumsu imajlar oluşur. Teki müddeti Grey to Grey yahut White to Black, Black to White yani griden griye yahut siyah – beyaz geçiş müddeti olarak farklı biçimde hesaplanabilir.

Tazeleme suratları daha da değerlidir. Âlâ bir oyun monitörü 1440p çözünürlükte 240 Hz’e kadar çıkabilirken, TV’ler birçok vakit 60 Hz ile kısıtlıdır. Bazen TV’lerin kutusunda “60 Hz” ibaresi yer alıyor lakin bu bile yanlışsız olmayabilir. Kimi eserler 60 Hz’in de üzerinde yenileme suratları sunuyor.

Eğer bütçeniz yüksekse 120 Hz yenileme suratına sahip kimi TV’ler de mevcut. Yeniden diğer bir kısıtlamaya takılıyoruz; yüksek Hertz kıymeti olan TV’nin çözünürlüğü muhtemelen düşüktür. Yüksekse bile çok değerlidir.

Az evvel bahsettiğimiz üzere, yüksek yenileme suratına sahip TV’nin size sahiden daha yüksek bir yenileme suratı sunduğundan emin olmalısınız. Pembe dizi efekti olarak da bilinen hareket enterpolasyonu kullanarak geçersiz bir yenileme suratı sunuluyor olabilir. Genel olarak bakarsak bu kıyaslamanın galibi mutlaka monitörler. Elbette TV tarafında da seçenekler var ancak kesenin ağzını açmanız gerekebilir.

Kazanan: Monitörler.

Tazeleme Suratı Nedir?

Yüksek yenileme hızı her vakit daha yeterlidir. Yenileme yahut tazeleme suratı, monitörünüzün saniyede kaç defa yeni bilgilerle güncellendiğini gösterir ve hertz (Hz) cinsinden ölçülür. Daha büyük sayılar daha âlâ, daha akıcı, daha az dalgalı imajlar manasına gelir. Yenileme suratı bilhassa en az 75 Hz (oyun için tasarlanmış monitörlerin birden fazla artık en az 120-144 Hz sunuyor) bir monitör seçmenizi öneriyoruz. Bunun yanında reaksiyon mühleti de düşük olursa daha güzel bir tecrübe yaşarsınız. Şayet oyun oynamıyorsanız, 60 Hz yenileme suratı genel kullanıcılar için kâfi olacaktır. Bu ortada hatırlatmadan geçmeyelim, yüksek yenileme suratları oyun dışında da kendini hissettiriyor. Örneğin 60 Hz ve 144 Hz monitörlerde bir web sayfasını aşağı-yukarı kaydırdığınızda bile farkı hissedersiniz.

Bilgisayar monitörlerinde 60 Hz, 120 Hz veya 144 Hz gibi farklı Hertz kıymetleri karşımıza çıkar. Bu Hertz pahaları aslında ekranın yenileme suratıdır. Refresh Rate, yani tazeleme oranı denilen bu kıymet, ekranın bir saniyede kaç sefer tazelendiğini belirtir. Ekran, her tazelemede bir kare çizdiği için monitörünüzde gördüğünüz kare sayısı direkt tazeleme suratına bağlıdır.

Eğer oyunlarda yüksek kare suratlarını yakalayabiliyorsanız yüksek Hz oranına, yani yenileme suratına sahip monitörler tercih etmek daha mantıklıdır. Örneğin, oyunda 60 FPS aldığınızda monitörün 144 yahut 360 Hz olmasının bir yararı yoktur. Bu ortada, düşük çözünürlükte güçlü bir ekran kartıyla oyun oynarsanız aldığınız FPS pahaları de “genel olarak” yüksek olacaktır.

Dikkat etmeniz gereken son şey de senkronizasyon teknolojileri. Çoğunlukla piyasada bulunun oyun monitörlerinde en az bir adaptif senktorinizasyon teknolojisi yer alıyor. Şu anda AMD FreeSync ve NVIDIA G-Sync piyasaya hakim.

• FreeSync vs G-Sync: Hangisini Tercih Etmeli?
• VSync Nedir? Neden Kullanmalısınz?

Bu teknolojiler şu anda yalnızca monitörlerle hudutlu. Aslında FreeSync takviyeli Samsung televizyonlar mevcut, lakin sayıları epeyce kısıtlı. Yani oyunculuk kelam konusu olduğunda yeniden monitörler ön plana çıkıyor.

Kazanan: Monitörler.

Sync Teknolojileri Ne İşe Fayda?

Dikey senkronizasyon olarak da bilinen VSync, bir monitörün yenileme suratını ve kare suratını senkronize etmeye yarıyor. VSync bunu, ekran kartınızın saniyede oluşturduğu kare oranını monitörünüzün yenileme süratiyle sınırlayarak yapıyor. Örneğin 75 Hz bir monitörünüz varsa, VSync açtığınızda oyun en fazla 75 FPS manzara veriyor. Bunun üstünde oluşturulan kareler çöpe atılıyor. Bu sayede ekran kartından gelen kare sayısı ile (Saniyede 75 kare) monitörün tazeleme suratı (Saniyede 75 defa, 75 Hz) senkronize ediliyor. Bu da monitörün kareleri arka arda çizmesini sağlayarak yırtılmayı önlüyor.

Adaptive Sync olarak bilinen teknolojiler ise misal; bilgisayarın görüntü çıkışını bir ekranın yenileme süratiyle senkronize etmek için kullanılmakta. Bu teknolojiler takılma, duraksama yahut ekran yırtılması olmadan akıcı bir oyun tecrübesi sunmak üzere geliştiriliyor. PC oyuncuları buna dikkat etmeli, lakin üretkenlik ve ofis işleri için tasarlanmış bütçe monitörlerinde bile Sync özelliğini yaygın biçimde görebiliyoruz.

AMD FreeSync ve NVIDIA G-Sync ortak standartlar. Her iki özellik de ekran yırtılmasını ve takılmayı azaltır ve fiyat etiketini tesirler. Lakin G-Sync monitörler çoklukla FreeSync monitörlerden daha değerlidir.

Alacağınız TV yahut monitör son on yıl içinde üretildiyse kesinlikle bir HDMI girişi vardır. HDMI, görüntü transferleri için sanayi standardı ve TV çubukları, dizüstü bilgisayarlar ve oyun konsolları da dahil olmak üzere görüntü çıkışı veren çabucak hemen her aygıtta bulabilirsiniz.

DisplayPort üzere öteki ilişkiler ise daha yüksek çözünürlüklere ve yenileme suratları sağlamak için monitörlerde daha sık bulunur. TV’lerde genelde fazla sayıda HDMI irtibatı yer alır. Monitörlerde ise hem HDMI hem de DisplayPort ilişkilerini bulabilirsiniz. Hatta kimi ürünlerde VGA ve DVI temasları da mevcut.

Ses ekseriyetle oyun konsolları ve PC üzere aygıtlar tarafından HDMI/DP irtibatlarıyla aktarılır. Kimi monitörler dahili hoparlör içerirken kimilerine hoparlör entegre edilmez. Bu türlü durumlarda harici bir hoparlör yahut kulaklık kullanmanız gerekir. Televizyonların tümü genel olarak yeterli diyebileceğimiz kalitede hoparlörlere sahip. Zirve sınıf modeller ise muazzam ses kalitesi sunabiliyor.

Televizyonlar çoklukla çok az ayar sunan yahut hiç ayar sunmayan kolay standlara sahip. Monitörler ise ergonomi açısından çok daha düzgün. Hatta birden fazla ekran kullanmak mümkün.

Oyuncu monitörleri, ekran menüsü üzerinden ayarlayabileceğimiz sayısız ek bilhassa birlikte geliyor. Birçok ayrıntılı ayarı menüler üzerinden saniyeler içinde yapabiliyoruz. Televizyonların ayar menüsü ise çoklukla daha kısıtlı. Bilhassa oyunculara özel seçeneklerin sayısı çok az.

Eğer sıkı bir oyuncuysanız karar vermek aslında pek de sıkıntı değil. Söylediğimiz üzere, TV’ler vakit geçtikçe daha fazla gelişiyor lakin monitörlere yetişmesi imkansız üzere görünüyor. Sonuç olarak hizmet ettiği alan büsbütün farklı.

Oyun gayeli olduğu sürece kıyaslamanın tek galibi monitörler. Lakin ben çok fazla oyun oynamıyorum, daha çok uzandığım yerden toplumsal medyaya göz atacağım, sinema ve dizi izleyeceğim diyorsanız elbette tercihiniz değişebilir.

PC’de rekabetçi oyunlar oynuyorsanız tekrar monitörler vazgeçilmez. Şayet daha çok öykülü oyunlar oynuyorsanız TV’ler biraz daha kabul edilebilir seviyede.

PS5 yahut Xbox Series X ile koltuğunuzda oyun oynamayı planlamıyorsanız ve ekranınızdan uzakta oturmayacaksanız, bir oyun monitörüne yatırım yapmak genel olarak daha yeterlidir. Daha uygun bir oyun tecrübesi isteyenler için monitörler ortalama olarak TV’lerden daha uygun performansa ve fiyata sahip.

Bir oyun konsolunu bir ekrana bağlamayı ve rahat bir tecrübenin tadını çıkarmayı planlıyorsanız; ekrandan daha uzakta oturmanız ve oyun tecrübenizin tadını çıkarmanız gerektiğinden ötürü bir TV almak daha mantıklı. Bir ekranı dizüstü yahut masaüstü bilgisayarınıza takacaksanız monitör daha güzel bir seçim. Ekrana yakın oturup işlerinizi halletmek yahut oyun oynamak için kullanacaksanız, monitör almak yapılacak en yanlışsız şey.

Mini-LED ve OLED üzere üstün teknolojiler kullanan değerli bir televizyona sahip olmadığınızı varsayarsak, monitörler imaj kalitesi açısından daha düzgün bir seçenek. Diğer bir deyişle, monitörler daha yüksek piksel yoğunluğu sayesinde daha keskin imajlar sağlayabiliyor. Bunun da ötesinde, yenileme suratları ve reaksiyon müddetleri çok daha uygun.

Son olarak gelişmiş TV modellerinden bahsedelim. Mini-LED ve OLED üzere teknolojilerle imaj veren modellerin sayısı monitörlere nazaran daha fazla. İşin içine maliyetler girdiğinde ise bu cins TV’lerden anında uzaklaşabilirsiniz çünkü ekonomik şartlar malum. Üst seviye TV’ler renk gamı, parlaklık ve kontrastın yanı sıra daha yeterli HDR performansına sahip olabilir.