Türk basketbolunun ilkleri, rekorları, unutulmazları

Ligin geride kalan 57 döneminde birçok unutulmaz rekor ve birinciler yaşandı.

Anadolu Efes’i çalıştıran deneyimli başantrenör Ergin Ataman, Türk basketbol tarihinde birçok unsur imza attı.

Efes Pilsen (Anadolu Efes), Beşiktaş Milangaz ve Galatasaray Medical Park ile şampiyonluk yaşayan Ataman, 3 farklı grupla ligde ipi göğüsleyen birinci ve tek antrenör oldu.

Avrupa’da profesyonel liglerde kadro çalıştıran birinci Türk antrenör olan Ergin Ataman, Basketbol Muhteşem Ligi’nde “Üç büyükler”den ikisiyle (Beşiktaş ve Galatasaray) şampiyonluk kazanan birinci teknik adam olarak da tarihe geçti.

Anadolu Efes ile 2020-2021 ve 2021-2022 dönemlerinde Avrupa Ligi’nde kupayı kazanan Ataman, bu tertipte şampiyonluk yaşayan birinci ve tek Türk antrenör oldu.

2001-2002 döneminde İtalya’nın Montepaschi Siena takımını çalıştıran ve ekibine birinci döneminde Avrupa Raimundo Saporta Kupası’nı kazandıran Ataman, bu kupayı kaldıran birinci ve tek Türk antrenör olarak tarihte yerini aldı.

Montepaschi Siena’ya da 2002-2003 döneminde Avrupa Ligi’nde Dörtlü Final oynatıp Avrupa üçüncülüğü kazanan Ataman, bu kupada yabancı bir ekiple üçüncülük kazanan birinci Türk antrenör olma başarısı gösterdi.

Türk basketbol tarihinin en değerli yıldızlarından Erman Kunter, 153 sayıyla bir maçta en fazla skor üreten oyuncu unvanını elinde bulunduruyor.

Fenerbahçe’de forma giyen Kunter, 1988’de sarı-lacivertlilerin Hilalspor’u 175-101 yendiği maçta 153 sayı atarak rekor kırarken, birinci yarıda kaydettiği 81 sayıyla da bir devrede en fazla sayı üreten basketbolcu olarak tarihe geçti.

Kunter, 2009-2010’da Cholet’i Fransa Birinci Basketbol Ligi şampiyonu yaparak, antrenör olarak da bir unsur imza attı. Kunter, yabancı bir kadronun başında lig şampiyonluğu yaşayan birinci ve tek Türk antrenör oldu.

Türk basketbol tarihinde Beşiktaşlı Hüdai Budanur, kırılması güç bir rekora sahip.

1957 yılında İstanbul Spor ve Stant Sarayı’nda yapılan İstanbul Ligi maçında Beşiktaş, İstanbul Karagücü’nü 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlıların 110 sayısını da tek başına attı.

Anadolu Efes’in ilkleri

2011-2012 döneminde ismini Anadolu Efes olarak değiştiren Efes Pilsen, 1996 yılında Avrupa Radivoj Koraç Kupası’nı müzesine götürerek, Avrupa kupası kazanan birinci Türk ekibi olmayı başardı.

Anadolu Efes, THY Avrupa Ligi’nde üst üste iki şampiyonluk kupasını müzesine götüren birinci Türk grubu oldu. Lacivert-beyazlı takım, başantrenör Ergin Ataman idaresinde 2020-2021 ve 2021-2022 dönemlerinde Avrupa’nın kulüpler seviyesindeki en büyük kupasını kazandı.

Lacivert-beyazlılar, Avrupa kupalarında finale çıkan birinci ekip olma özelliğini de taşıyor. 1993 yılında Avrupa Kulüpler Kupası’nda final oynayan Anadolu Efes, Torino’da Yunan rakibi Aris’e 50-48 yenilmişti.

Fenerbahçe, Avrupa Ligi’nde şampiyonluk yaşayan birinci Türk ekibi

Fenerbahçe, Sırp başantrenör Zeljko Obradovic idaresinde 2016-2017 döneminde THY Avrupa Ligi’nde Türk basketbolu ismine büyük bir muvaffakiyet elde etti.

Avrupa Ligi’nde memnun sona ulaşan Fenerbahçe, Avrupa’nın kulüpler seviyesindeki en büyük kupasını müzesine götüren birinci Türk kadrosu olmayı başardı.

Fenerbahçe, bir NBA grubunu yenen birinci Türk kadrosu oldu.

Sarı-lacivertli grup, “NBA Europe Live 2012” kapsamında 5 Ekim 2012’de Ülker Spor ve Aktiflik Salonu’nda konuk ettiği Boston Celtics’i 97-91 mağlup etti.

Sarı-lacivertli grup, ABD’de bir NBA grubunu yenen birinci Türk grubu olma unvanını da aldı. Fenerbahçe, Avrupa Ligi Basketbol Dünya Tipi 2015 kapsamında New York’taki Barclays Center’da 6 Ekim 2015’te karşılaştığı Brooklyn Nets’i 101-96 yendi.

Mirsad Türkcan, Amerikan Basketbol Ligi’nde (NBA) oynayan birinci Türk basketbolcu olarak tarihe geçti.

1998 yılında birinci sefer Houston Rockets’a transfer olan Mirsad, NBA’de fazla oynama talihi bulamadı.

2001-2002 döneminde CSKA Moskova grubunda forma giyen Mirsad Türkcan, Avrupa Ligi olağan döneminde en bedelli oyuncu (MVP) seçilen birinci Türk basketbolcu oldu.

Mirsad Türkcan, Fenerbahçe Ülker’in 3 Ocak 2008’de deplasmanda İtalya’nın Lottomatica Roma ile yaptığı maçta 1000 ribaunt barajını aşarak, ULEB Avrupa Ligi tarihine geçti. Basketbolda 2000 yılından bu yana düzenlenen Avrupa Ligi’nde 1000 ribaunda ulaşan birinci oyuncu olan Mirsad Türkcan, Lottomatica Roma karşısında 13 ribaunt alarak, toplam ribaunt sayısını 1007’ye taşımıştı.

NBA’de en fazla oynayan Türk oyuncu Hidayet Türkoğlu oldu.

Sacramento Kings tarafından 2000 yılında seçilen Hidayet Türkoğlu, aralıksız 15 yılla NBA’de en fazla oynayan Türk oyuncu olarak tarihe geçti.

Detroit Pistons ile 2003-2004 döneminde şampiyonluk sevinci yaşayan Mehmet Okur, NBA’de bu muvaffakiyete ulaşan birinci Türk oyuncu olarak tarihe geçti.

Mehmet Okur, ayrıyeten Batı Konferansı’nda daha evvel All-Star’a seçilen lakin sakatlığı nedeniyle oynayamayan Allen Iverson’ın yerine takıma girerek, NBA tarihinde All-Star maçına çıkan birinci Türk atlet olarak da ismini tarihe yazdırdı. Las Vegas’taki Thomas Mack Arena’da 18 Şubat 2007’de yapılan All-Star maçında Mehmet, yer aldığı 14 dakika 43 saniyede 4 sayı attı, 2 ribaunt aldı ve bir de asist yaptı.

İlk Avrupalı Granit

Avrupa’ya transfer olan birinci Türk basketbolcu Yalçın Granit oldu. Granit, Fransa’nın Racing Paris kadrosunda oynadı.

2000-2001 döneminde Yunanistan’ın AEK ekibine giden İbrahim Kutluay ise birinci kere bir Yunan grubuna transfer olan Türk oyuncu oldu.

2001-2002 döneminde Panathinaikos ile Avrupa Ligi şampiyonluğuna ulaşan İbrahim Kutluay, bu kupayı kaldıran birinci Türk basketbolcu olarak tarihteki yerini aldı.

2007 yılında İspanya’nın Real Madrid kadrosuyla ULEB Kupası’nı kazanan Kerem Tunçeri de birinci sefer bu kupada şampiyonluk sevinci yaşayan Türk basketbolcu olma muvaffakiyetini gösterdi.

Anadolu Efes, bir NBA grubuyla maç yapan birinci Türk grubu oldu.

NBA’in davetlisi olarak 2006 yılında ABD’ye giden lacivert-beyazlılar, 11 Ekim 2006’da Denver Nuggets ile yaptığı hazırlık maçıyla, bir NBA kadrosuyla karşılaşan birinci Türk takımı unvanını aldı. Anadolu Efes, bir NBA grubu ile ikinci hazırlık maçını ise 13 Ekim 2006’da Golden State Warriors ile oynadı.

NBA ile Avrupa Basketbol Ligleri Birliğinin (ULEB) yaptığı mutabakat gereği İstanbul’a gelen NBA gruplarından Minnesota Timberwolves, 6 Ekim 2007’de Anadolu Efes ile özel maç yaptı.

EA Sports’un tertibi “NBA Europe Live Tour 2007” kapsamında çeşitli etkinliklerde bulunmak üzere İstanbul’a gelen ve burada yeni dönem hazırlıklarını sürdüren Minnesota Timberwolves’un, Anadolu Efes ile yaptığı maçla birinci defa bir NBA grubu Türkiye’de müsabakaya çıktı.

Anadolu Efes de Türkiye’de bir NBA ekibiyle karşılaşan birinci Türk kadrosu unvanını aldı.

Anadolu Efes ile Minnesota Timberwolves ortasındaki müsabakada vazife yapan Türk hakem Recep Ankaralı, tarihe geçti.

Recep Ankaralı, bir NBA kadrosunun maçında vazife yapan birinci Türk hakem oldu. ABD’den gelen NBA hakemleri Jack Nies ve Luis Grillo, Recep Ankaralı ile müsabakayı yönetti.

– Türkiye birinci kere 1949 yılında Kahire’deki Avrupa Şampiyonası’na katıldı.

– 1951 yılında 7. Avrupa Şampiyonası’nda Türk hakem İzzettin Somer, final maçını yöneterek bu alanda bir unsur imza attı.

– 1959 yılında Türkiye, tarihinde birinci sefer Avrupa Şampiyonası’na mesken sahipliği yaptı.

– 1961 yılında Galatasaray, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası birinci çeşidinde Yunanistan’ın Olympiakos grubunu 2 maçta da yenerek, Avrupa kupalarında tıp atlayan birinci Türk grubu olma muvaffakiyetini gösterdi.

– 1980 yılında Eczacıbaşı Erkek Basketbol Grubu, Avrupa Kupa Galipleri Kupası’nda çeyrek finale yükselen birinci Türk kadrosu oldu.

– 1981 yılında Avrupa Karması’na seçilen birinci Türk oyuncu Efe Aydan.

– ABD’de Evansville Üniversitesi grubuyla NCAA play-offlarında oynayan birinci Türk oyuncu Buyruk Turam.

– Milletlerarası alanda birinci ulusal maç Yunanistan ile 24 Haziran 1936’da yapıldı. Beyoğlu Halkevi Salonu’nda yapılan maçı, Türkiye 49-12 kazandı.

– Memleketler arası alanda birinci resmi maç ise Şili ile 7 Ağustos 1936’da oynandı. Berlin Olimpiyatları’nda yapılan maçı Türkiye 30-16 kaybetti.

– 1956 yılında yapılan birinci gençler Türkiye birinciliğini Fenerbahçe kazandı.

– Türkiye, Balkan Şampiyonası’na birinci defa Sofya’da 1960 yılında katıldı. Türkiye, 1981 yılında Balkan şampiyonu oldu.

– Levent Topsakal, Türkiye-İrlanda yıldız ulusal maçında 78 sayı atarak, ulusal formayla bir maçta en çok sayı atan oyuncu unvanını aldı.

– 2001 yılında Türkiye’de yapılan 32. Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası’nda A Ulusal Kadro birinci sefer Avrupa ikinciliğini elde etti.

– A Ulusal Erkek Basketbol Grubu, 2002 yılında birinci sefer Dünya Şampiyonası’nda gayret etti ve 9. oldu.

– A Ulusal Erkek Basketbol Ekibi, Türkiye’de 2010 yılında yapılan Dünya Şampiyonası’nda gümüş madalya kazanarak, tarihinde birinci sefer dünya ikincisi unvanını aldı.