Xenoblade Chronicles 3 – İnceleme

Ne düşünüyorum biliyor musunuz? “Benim 150 küsur saatim boşa gitti a dostlar!” Lakin çabucak bunun üstüne de diyorum ki: “Ama ne 150 küsur saatti be!” Natürel bunu der demez birinci fikir 38 yaşındaki beynimin yorgun kıvrımları ortasında yok olup gidiyor. Sonuçta aslında 15 bilemedin 20 yaşındaki gençler için yapılmış benzerilerini vefatına tükettiğim bir Japon RYO’sunu daha oynayıp bitirdim. Bol bol anime klişesine bulanıp dünyayı yeniden kurtardım, kaç dostlar edinip düşmanlarımı tuzla buz ettim. Fakat yeniden de bu 150 küsur saati kayıp olarak görmüyorum o denli mi? Harbiden de o denli. Zira karşımdaki oyun onca tükettiğim gibisi öykülerin ötesinde bir şeyler de sunabilmeyi başarmıştı bana… Lafı fazla uzatmadan yılın JRYO’su Xenoblade Chronicles 3’ü anlatacağım sizlere. Çayınızı kahvenizi alıp keyfinize bakın, yolumuz uzun çünkü.

Her şey çok büyük

İlk iki Xeno oyunu (ve Ömer oynarken çokça izlediğim XCX) daima hayranlıkla hatırladığım ve oynarken eğlendiğim yapımlardı. Falsoları bazen fazla göze batsa da sağlam kıssaları ve göz alıcı dünyalarıyla bunları maskelemeyi çok hoş başarmışlardı. İşte o maskelere yeni oyunda çabucak hiç gerek kalmamış zira kesimler bu sefer o kadar hoş birbirine eklemlenip o kadar keyifli bir tecrübe sunmuş ki daha birinci 2-3 saatimde bile tattığım heyecan dalgasını tanım etmem mümkün değil. Xeno oyunlarında oyuncuyu birinci çarpan öğe devasa ve abstrakt dünyasıdır. Coğrafik biçimler güya akıl almaz boyutlarda bir canlının kalıntılarıymışçasına ufku yararak görünümün çok ötelerinde meçhul formlarla desteklenerek bir devasalık hissi oluşturur. Bu pay en yakın verebileceğim örnek Elden Ring’in yerleri lakin onda bile buradaki oyuncuyu hem hayranlık hem dehşet içerisinde bırakan his yoktur.

İlk açık toprağa çıktığımda düşünebildiğim tek şey “Off yeniden sağlam yürüyeceğiz galiba” oldu ve yanılmadım bunda. Yürü yürü bitmeyen geniş açık alanlar, dağlar, ormanlar hepsi üstüne üstüne gelip oyuncuyu ezen bir atmosfer yaratıyor. Lakin bu atmosfer boğucu değil de yer yer huzur verici, yer yer gözlerinizi alamadığınız görünümlerle zenginleşen doyurucu bir atmosfer daha çok.

Aionios denilen bu dünyanın birinci iki oyundaki dünyalarla biraz ilişkili olsa da direkt buradan başlayıp oynayabilirsiniz ve hikayesi de aslında kendi içinde başlayıp bitiyor. Bu sefer çok daha karanlık ve sert bir ana konsept seçilmiş. Vefatına savaşan ve aslında neden savaştığı da tam aşikâr olmayan iki büyük fraksiyonumuz var. Keves birinci Xenoblade oyunundaki halkların oluşturduğu işin daha mekanik istikametinde gelişmiş ve siyah rengi kullanan bir topluluk. Agnus ise beyaz rengin kostümlerinde hâkim olduğu bu cihanın büyüsü diyebileceği Ether kullanımında ustalaşmış askerlerden oluşuyor ve ikinci Xenoblade oyunundaki Alrest dünyasının halklarından oluşuyor.

Bu iki dünyanın varlığı halihazırda bu askerlerin çok da umurunda (ve bilgisinde) değil. Onların yegâne sıkıntısı üst sınıf olan Konsüller tarafından 10 yıl olarak belirlenmiş ömürlerini savaşarak geçirip Flame Clock denilen sayaçları doldurmak ve bağlı bulundukları kolonileri ayakta tutmak. Bu fecî yazgı elbette allanıp pullanarak onlara ulu bir şeymiş üzere sunuluyor ve her asker de 10 yıllık vadesini doldurup merasimlerle tuzla buz olacağı seremoniyi ömrünün birincil gayesi üzere belliyor. Bu vurucu dış kabuk daha baştan oyuncuyu çarparken içeriye girdikçe ve bu askerlerin ömürlerine, kederlerine ortak epey onları bekleyen trajik sonun yükü sizin omuzlarınıza da yüklenmeye başlıyor. Zati bu noktada sonradan ana karakterlerimiz olacak olan 3 Keves ve 3 de Agnus askeriyle olan münasebetimiz başlıyor. Bizim odağımızda Keves tarafından Noah ve Agnus tarafından Mio olsa da Eunie, Taion, Lanz ve Sena da başka farklı kusursuz yazılmış karakterler.

Normalde Japonca seslendirmeyle oynayacağım oyunu bu sefer fragmanlardan görüp beğendiğim İngilizce dublajla açtım ki bu mutlaka yanlışsız bir kararmış. Çünkü bilhassa Eunie’nin kötü halde bozuk ağzından çıkanları ve kalın İrlanda aksanını kaçırmış olacaktım. Aslında oyunun birinci dikkat çeken yanlarından birisi de diyalog yazımı. Elbette ortalarda çokça cheesy ya da anime klişesi laflara denk geliyoruz lakin yazımın genel doğallığı ve akıcılığı durağan orta sahnelerin bile kolaylıkla akmasını sağlamış. İş aksiyonlu orta sahnelere geldiğindeyse üffff yani, yok bu türlü ayrıntılar gerçekten. Hani baya baya bir Hollywood sinemasından fırlamış üzere duran sağlam aksiyonlar, kalabalık savaş sahneleri ve tek planda akan nefis düellolar karşılıyor bizi. Olağanda Japon RYO’larında bu stil sahneleri görmeye alışığız, bilhassa de Final Fantasy serisinden ancak orada daha çok CGI orta sahneler olarak karşımıza çıkan bu kısımlar burada oyun içi grafiklerle canlandırılmış ve Switch’te hala hayat olduğunu gösteriyorlar. Ha, şunu da belirtmek gerekir ki oyunun genel grafik düzeyi teknolojinin gerisinde kalmış artık. Her ne kadar bu açığını muazzam sanat dizaynıyla kapatıyor olsa da bilhassa dünyada gezerken çamur üzere kaplamaya, kolay modellemelere ve frame rate düşüşlerine çokça rastlayacaksınız. Savaşlarda ekranın karman çorman hale gelişi ve karakterleri seçmekte zorlanacağınız anlar da olacak ancak inanın bu limitasyonları yeniden de elimizde görsel olarak mükemmel duran bir oyun olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Natürel Nintendo’nun bu seriyi PC’ye getirmesi halinde yaşayabileceğimiz görsel şöleni hayal etmek de canımızı bir tık sıkıyor bu noktada.

Buna karşılık oyunun müzikleri gerçekten can alıcı. Hiç adetim olmadığı üzere sadece müzikleri daha güzel dinlemek için efekt ve diyalogları kıstığım az oyunlardan oldu Xenoblade Chronicles 3 ve ne bir alanın müziğinde sıkıldım ne de orta sahnelerde çalan enfes müziklerde kendini tekrar hissine kapıldım. Hele hele her Konsül üyesi savaşında çalan efsane şarkıyı döndür döndür dinlediğimi gizlemeyeceğim. Hani nasıl olmuşsa olmuş, birinci iki oyunu da aşan akılda kalıcı, epik ve baymayan müziklere imza atmayı başarmış grup. Sadece bu bile başlı başına takdire şayan bir durum ve bu yılın müzikle ilgili mükafatlarını silip süpürürse şaşırmayın diyeyim şimdiden.

Sınıfını seç, taktiğini belirle.

Demin savaşlar dedik ayrıntısına girmedik ancak Xenoblade Chronicles 3 uzun vakittir gördüğüm oyuncuyu en özgür bırakan ve kendi stratejisini kurmasına müsaade veren oyun olabilir arkadaşlar. Şöyle ki, oyunda pek çok sınıf var ve bunların bağlı olduğu üç ana kategorimiz mevcut. Defans, atak ve düzgünleştirme biçimindeki bu üç ana kısma bağlı 26 başka sınıf ve bunların hepsinin kendine has hareketleri, artıları ve eksileri mevcut. Bu 26 sınıfın kimisi kapalı, kimini öykü ilerledikçe otomatik açıyoruz ve iki tanesi de oyun bitince açılıyor. Elbette bu sınıflar açıldığı anda tüm grup elemanları onu otomatikman kullanamıyor ve birtakımı bir sınıfa daha yatkınken oburunun öğrenme eğrisi daha yavaş işliyor.

Örneğin Lanz daha defansif bir arkadaş olduğundan bir NPC’yle gelen yeni defansif yeteneği daha süratli kaparken Noah daha atak tabanlı sınıflara yatkın. Ki bu bahsettiğim NPC karakterler ya da kahramanlardan bir adedini de yanınıza alabiliyorsunuz dövüşlerde. Hele hele oyunun ilerilerinde açılan bir Soulhacker sınıfı var ki onu ayrıyeten anlattım buralardaki kutulardan birinde, katiyetle okuyun derim zira ileri düzey yahut oyun sonu bosslarını kesebilmek için Soulhacker’ın esnekliğine gereksiniminiz olacak. Oyunun bu özgür tutumu oynarken daima taktik değiştirip sıkılmamanızı ve devamlı yeni şeyler denemenizi dayanaklar bir yapıda. Çünkü tek bir takım buildi her durumda eksiksiz çalışmıyor ve daima değişen küme yapısı yani yeni kaidelere adapte olabilmek oyunda muvaffakiyetin da anahtarı oluyor.

Zaten XC 3’ün ana fikirlerinden birisi de bu adaptasyon konusu. Temel karakterlerimizin aniden başlarına gelen olay ve ardından birer Ouroboros’a dönüşmeleri, anlık verdikleri kararların oyunun geri kalanındaki yollarını belirlemesi ve kazandıkları yeni güçleri kullanım biçimleri hem dünyayla hem de kendi ortalarında kurdukları bağlarla gelişiyor. Ve üretimin en büyük meziyetlerinden birisi de bu gelişim hissini mekaniksel olarak da oyuna yansıtabilmesi. Başlangıçta her iki taraftan bir kişinin kullanabildiği Ouroboros formu (Evangelion’daki robotları anımsatan bio-mekanik bir varlık) vakitle öteki karakterin özelliklerine nazaran de farklılaşıyor ve yeni yeteneklerle donanıyor. Yetmiyor, yetenek ağacı açılıyor falan gerçekten kafayı kırmışlar diyorsunuz. Hatta benim üzere ortalarda çok düzey atlayıp (çünkü farming yapmanın köpeğiyiz) güçlenirseniz oyunun sonlarına yanlışsız olan kapışmaları rahatlıkla geçebilirsiniz.

Xeno’nun birinci iki oyuna nazaran en büyük artısı savaşlarda 6 (hatta konuk karakterle 7) kişinin aynın anda savaşıyor oluşu ve bunlar ortasında gerçek vakitli olarak geçiş yapabilmek. Eskilerinde tek karakteri yönetebildiğimizi düşünürsek yapımcıların sistemin limitlerini bir oldukça zorladığını anlayabiliriz. Olağan tüm bu karakterler, düşmanlar tıpkı anda birbirine kolunca ortam biraz karışıyor lakin o an yönettiğiniz karaktere odaklanmanız kâfi çünkü yapay zekâ çok âlâ yönetim ediyor başkalarını. Eski Xeno’lara kıyasla savaşlarda biraz daha aktifiz bu sefer. Olağan vuruşlar her zamanki üzere otomatik yapılırken cooldown’lı özel hareketleri biz kendimiz seçip yapıyoruz ve yanlışsız vakitte tuşlara bastığımızda bunları cancellayarak birbirine bağlama talihimiz var. Bu da bir combo’ya yol açıp chain hareket barlarını dolduruyor ve bu zincirleri de gerçek yaparsak karakterin ultimate hareket barı doluyor. Hatta bu esnada Uroboros formuna geçersek onunla da yapabildiğimiz farklı bir hareketler silsilesi ve farklı Ultimate’ler var. Hatta ve hatta bir de küme chain attack denen bir bar doluyor bu esnada ve onu açtığımızda tüm kümeye komutlar vererek danaya girer üzere düşmana dalıyoruz. Ki bu küme atakları sırasında da Ouroboros eşi olan karakterlerin ikisini de tesirli kullanabilirsek onların özel saldırısını da yapabilir oluyoruz ki bu akınlarda 22 milyon hasarlara kadar çıkabilen limitsiz bir gücü açığa çıkartıyoruz. Aslında oyun sonu über bosslarını bu devasa ataklar olmadan kesemiyoruz. Görebileceğiniz üzere XC3 iç içe geçmiş kompleks sistemlerin birleşimiyle gelişimin anasını ağlatıyor. Hani akla gelmeyecek kombinasyonlar deneyerek tanrısal güçte karakterler yaratabilirsiniz oyunda ve bu muazzam bir his.

Ah şu anime klişeleri de olmasa…

Bütün Xenoblade oyunları gelişim, hudutlarını aşma ve ortada yazılı bir mukadderat kelam mevzusuysa ona karşı çıkma üzerinedir. Noah ve takımı de bedenlerine dövmeler halinde kazınmış 10 yıllık yazgılarına isyan ediyorlar (etmek zorunda kalıyorlar daha doğrusu) bir noktada. Bu yolda girdikleri uğraş her ne kadar çokça anime klişelerine, yardımlaşma, dostluk üzere artık zilyon kez zilyon kere işlenmiş temalara bel bağlasa da merkezi bir tema var ki o epey ilgimi çekti ve oyunu JRYO’lar içerisinde farklı bir noktaya taşımayı başardı bence. Hani Teoman’ın Kardelen müziği vardır, nakaratı da hoştur lakin daha başlarında bir yerlerde “Dün de yok yarın da yok, sonsuz bir artık içinde, o an, nefessiz kaldım” kelamları geçer. İşte XC3’ün ana kaygısı o “sonsuz şimdi” kavramına karşı durmak.

Peki sonsuz artık nedir? Sabitliktir, dogmalarla köhneleşmiş bir sistemdir, çoktan yollarınızı ayırmış olmanız gereken lakin bu türlü sürüp gitmesi işinize gelen bir ilgidir, konfor alanıdır, nefesini tutup beklemektir. Biz beşerler ya kolayımıza geldiği için ya da sabit olanın verdiği düzmece inanç hissiyle çoğunlukla yeniliğe ve değişime kapalı hayatlar süreriz, şimdiyi ve hatta geçmişin nostaljisini geleceğin bilinmezliğine yeğleriz. Bu ortada bahsettiğim istikrar kavramı değil tersine sabitlik, değişim endişesinden kaynaklı olan elindekini obsesif bir halde muhafaza iç güdüsü.

Oyun boyunca bu iç güdüyle donanmış, çeşitli travmalara sahip karakterler de karşımıza çıkıyor ve bu “sonsuz şimdi”’nin aslında ruha ve insanın tabiatına ne kadar ziyan verebilecek bir olgu olduğunu deneyimliyoruz. O yüzden ne kadar klişelerle, animelerden tanıdık (ama sulandırılmamış) sahnelerle dolu olursa olsun oyunun gidişatı sizi sıkmıyor. Çünkü yapımcıların yola çıktığı en temel fikir hoş ve bu hoşluğa oyuncuyu ortak etmeyi de düzgün beceriyorlar. Hal bu türlü olunca da karşımıza istediği kadar düşman çıksın, istediği kadar farming yaptırsın koymuyor zira tutkulu bir formda finali görmek istiyorsunuz. Aslında tempo da bence hoş ayarlanmış. Kıssadan sıkıldığımda dünyayı keşfettim (ki bu keşif işi de gerçekten emeğinize değen ödüllere sahip), ondan sıkıldım farm yaptım, ondan sıkıldım öbür Kolonilere yardım ettim falan; oyunda yapılabilecek aktiviteler bu manada çeşitli. Farklı biçimde balık tutma yok oyunda, halbuki balık tutmadığın JRYO mu olurmuş yani? 😀 Olsun fakat, keşfedebileceğimiz alanların büyüklüğü düşünüldüğünde balık işi biraz yorucu olurdu güya. İşte o denli aktı geçti dostlar 150 saat ve oyun bittiğinde ben epeydir bir oyundan almadığım hazzı almış olarak ve oyun boyunca bir aile üzere hissettiğim dostlarıma son defa bakarak bu harika ve düşündürücü seyahati tamamladım. Ve tek bir anından bile pişman değilim.

Huşu, hayranlık, hezeyan, hoşnutluk

Eyyyy Nintendo! Sen vakti vaktinde şu Monolith Soft’a çöktüğün için çok şanslısın dostum ve bu şahane seriyi PC’ye getirmediğin için de bir o kadar kabahatlisin. Keşke herkes bu kusursuz tecrübeye ortak olabilse, bu macerada ve akışta Noah, Mio ve Taion üzere her biri ihtimama bezene yazılmış karakterlere eşlik edip kaygılarına ortak olsa… Ancak bu oyunu oynayamasanız bile insanlığın “sonsuz şimdi”ye karşı olan ezeli uğraşı hakkında vaktiniz olursa bir fikir antrenmanı yapın derim. Sizi neler alıkoyuyor, hayatınızda neleri değiştirmek istiyorsunuz yahut neler sizi pranga altında tutuyor? Bu soruların her vakit kolay cevapları olmasa da hissettiğiniz sıkışmışlık hissini tanımlayabilirseniz ona karşı bir duruş da geliştirebilirsiniz vakit içinde. İşte öbür tüm artılarının ötesinde bana bunları düşündürttüğü ve sizlerle paylaşma bahtı verdiği için Xenoblade Chronicles 3’e müteşekkirim. Keşke her oyun bize bu kadar fazla şey sunabilse. Ah Nintendo ah, alacağın olsun e mi! 😀